CIT: nowe obowiązki dokumentacyjne w WHT – składanie oświadczeń przez płatnika

Piotr LISS
Tax Partner w RSM Poland

Od 1 stycznia 2019 r. wprowadzono nowe zasady w zakresie pobierania tzw. zryczałtowanego podatku u źródła (WHT). Dla polskich przedsiębiorców pełniących funkcję płatnika oznacza to znaczne komplikacje oraz kolejne obciążenia administracyjne.

Jak stanowi art. 26 ust. 2e UPDOP, po przekroczeniu progu 2 mln zł płatnicy powinni pobrać WHT od nadwyżki ponad kwotę tego limitu, bez uwzględnienia zwolnień z WHT lub korzystnych stawek tego podatku, jakie mogą wynikać z przepisów umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (UPO) lub zwolnień przewidzianych w przepisach UPDOP.

Ustawodawca wprowadził wyjątek od tej zasady. Płatnik może nie pobrać WHT albo stosować zwolnienie lub preferencyjną stawkę podatku, jeżeli najpóźniej w dniu dokonania wypłaty należności złożył do organu podatkowego stosowne „oświadczenie”. Musi w nim zadeklarować, że posiada dokumenty uprawniające do stosowania preferencyjnych zasad poboru WHT oraz że po przeprowadzeniu weryfikacji (dochowaniu należytej staranności) nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania takich preferencji.

Co istotne, w przypadku wypłaty należności o charakterze cyklicznym, płatnik w terminie 7 dni po upływie drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie, jest zobowiązany do złożenia kolejnego oświadczenia. Potwierdza w nim, że w momencie dokonywania dalszych wypłat posiadał wszystkie niezbędne dokumenty uprawniającego do stosowania preferencji oraz przeprowadzał stosowną weryfikację kontrahenta. Dla porządku, ten drugi typ oświadczenia, będziemy nazywać dalej „oświadczeniem potwierdzającym”.

Poniższy przykład pozwoli podsumować omówione zasady i związane z nimi wątpliwości:

Po pierwsze, najpóźniej do 1 czerwca płatnik musi złożyć „oświadczenie”, że posiada stosowne dokumenty i przeprowadził wymaganą weryfikację. Zakładając, że „oświadczenie” złożono 1 czerwca (ostatni możliwy dzień), to w terminie do 7 września płatnik musi dodatkowo złożyć „oświadczenie potwierdzające”, w którym potwierdzi, że warunki do niepobierania WHT zostały zachowane także w odniesieniu do płatności z 1 lipca i 1 sierpnia.

Wątpliwości budzi jednak to, w jaki sposób postąpić z płatnością z 1 września. Kwestią sporną jest to, czy taka wypłata z może zostać objęta zakresem „oświadczenia potwierdzającego” (które płatnik musi złożyć do 7 września, aby poświadczyć prawo do stosowania korzystnych zasad opodatkowania płatności dokonanych 1 czerwca i 1 sierpnia)?

Zdaniem autora, płatność z 1 września nie będzie objęta „oświadczeniem potwierdzającym”. W tym wypadku wypłata wynagrodzenia następuje, bowiem już po upływie ważności „oświadczenia” złożonego 1 czerwca, zaś okoliczność złożenia do 7 września „oświadczenia potwierdzającego” pozostaje bez znaczenia. UPDOP wskazuje, że płatnik może nie stosować art. 26 ust. 2e UPDOP na podstawie „oświadczenia” do momentu upływu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie. Zatem przepisy wyłączają stosowanie art. 26 ust. 2e UPDOP nie tyle w okresie pomiędzy złożeniem „oświadczenia” i „oświadczenia potwierdzającego”, ale przez ściśle wskazany czas, tj. do upływu drugiego miesiąca po złożeniu „oświadczenia”. Zatem, w omawianej sytuacji „oświadczenie” z 1 czerwca będzie ważne tylko do 31 sierpnia, choć czas na jego potwierdzenie upłynie dopiero 7 września.

W konsekwencji, z literalnego brzemienia przepisów UPDOP wynika, że w odniesieniu do wskazanej w przykładzie płatności z 1 września płatnik musi złożyć nowe „oświadczenie”, najpóźniej do dnia wypłaty wynagrodzenia.

Niestety, praktycznym skutkiem powyższego jest nałożenie na płatników uciążliwego obowiązku kontrolowania upływów terminów do składania „oświadczeń” i „oświadczeń potwierdzających”. W niektórych przypadkach (tak jak we wskazanym przykładzie), będzie to skutkowało składaniem obydwu dokumentów w tym samym miesiącu i w odniesieniu do tego samego zagranicznego kontrahenta.

Tyle jeżeli chodzi o literalne brzmienia przepisów. Ale czy takie konkluzje odzwierciedlają intencje ustawodawcy? Niestety, ale jego zamiar pozostaje nieznany, bowiem uzasadnienie do projektu wprowadzającego omówione przepisy nie odnosi się szerzej do tego problemu. Płatnicy WHT pozostają zatem w niepewności w jaki sposób powinni realizować swoje obowiązki. Można mieć jedynie nadzieję, że kwestia ta zostanie wyjaśniona w najbliższym czasie przez organy podatkowe.