Księgowość – obowiązek każdego przedsiębiorcy

Anna MAJ
Accounting Manager w RSM Poland

Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek ewidencjonowania wszystkich transakcji, jakich dokonuje w swojej firmie. To, w jaki sposób będzie prowadził księgowość, zależy od formy prowadzonej działalności oraz osiągniętego rocznego przychodu.

Ewidencja może być prowadzona w formie uproszczonej (Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów) albo pełnej (księgi rachunkowe).

Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów przeznaczona jest dla osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychód z poprzedniego roku nie przekroczył równowartości w walucie polskiej kwoty 2 mln euro. Jest to uproszczona forma, a przedsiębiorca musi jedynie prowadzić ewidencję środków trwałych i wyposażenia, ewidencję przebiegu pojazdu, rejestr VAT, księgę przychodów i rozchodów lub ewidencję przychodów.

W przypadku uproszczonej księgowości przedsiębiorca może skorzystać z jednej z trzech form opodatkowania:

• księga przychodów i rozchodów – zasady ogólne – 17% lub 32% bądź podatek liniowy – 19%;
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – określona stawka podatku, która jest zależna od rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej;
• karta podatkowa – polega na odprowadzaniu do urzędu określonej z góry kwoty podatku, obliczonej na podstawie kliku czynników m.in. zakres prowadzonej działalności, liczba zatrudnionych pracowników oraz liczba mieszkańców w miejscowości, w której jest prowadzona działalność.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości, do prowadzenia pełnej księgowości zobowiązane są:

• spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacje) oraz spółki cywilne;
• osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie, których przychód za poprzedni rok wyniósł co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 mln euro;
• jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego;
• gminy, powiaty, województwa i ich związki;
• oddziały  i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych.

W skład ksiąg rachunkowych wchodzą:

• dzienniki;
• księga główna;
• księgi pomocnicze;
• zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych;
• wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).

Do obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego księgowość w oparciu o pełne księgi dodatkowo należy sporządzanie sprawozdań finansowych, w których skład wchodzi bilans, rachunek zysków i strat, informacja wprowadzająca do sprawozdania oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

Zasady prowadzenia księgowości reguluje ustawa z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. nr 121 poz. 591).

Odpowiedzialność za księgi w jednostce ponosi kierownik tej jednostki. Jednakże odpowiedzialność ta może zostać przeniesiona na inną osobę za jej zgodą, co jednak nie zwalnia kierownika z obowiązku nadzoru.

Rozpoczynając działalność, każdy przedsiębiorca musi zdecydować, kto w jednostce zajmie się prowadzeniem księgowości. Może zdecydować, czy sam zadba o rozliczenia, czy zatrudnieni księgowego. Ma także możliwość oddać prowadzenie ksiąg rachunkowych w ręce profesjonalistów wynajmując biuro rachunkowe.