Fantastyczny księgowy(a) i jak go(ją) znaleźć*, czyli słów kilka o pracy księgowego w biurze rachunkowym

Ewelina ZAWIERUCHA
Accounting Manager w RSM Poland

W ciągu kilku ostatnich miesięcy miałam okazję intensywnie uczestniczyć w procesie rekrutacyjnym przeprowadzanym w naszej firmie  i rozmawiać z kandydatkami i  kandydatami, którzy chcieli wiedzieć więcej na temat pracy w tak specyficznym miejscu, jakim jest biuro rachunkowe.  Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i z myślą o tych wszystkich, którzy chcieliby rozpocząć lub kontynuować karierę w księgowości powstał ten wpis.

Kim jesteśmy?

Na początek krótko opiszę, jak wygląda Dział Księgowości w RSM Poland.  Dział Księgowości w biurach rachunkowych może być mniej lub bardziej liczny. W RSM Poland to jeden z większych działów, aczkolwiek dzieli się on na Zespoły, które śmiało można nazwać kameralnymi, gdyż liczą zwykle od dwóch do siedmiu osób.

Czym się zajmujemy?

Nasza codzienna praca skupia się głównie na obsłudze księgowej i podatkowej  klientów, którzy podjęli z nami współpracę.  Liczba klientów, którą obsługuje Zespół może być różna i tak może to być jeden duży klient albo kilku mniejszych. Klienci prowadzą różne rodzaje działalności gospodarczej, ale  przeważającej części są to usługi oraz obrót towarami.  Zwykle jednak są to podmioty z kapitałem zagranicznym, a ich księgi prowadzone na tzw. pełnej księgowości.  Nie obce są nam więc codzienne zmagania z takimi podatkami jak CIT i VAT, ujmowanie w księgach transakcji związanych z biznesem naszych klientów oraz prace związane z końcem roku i sporządzaniem sprawozdań finansowych.

Czy nadaję się do takiej pracy?

Moim ulubionym skeczem dotyczącym pracy w księgowości jest ten Monty Pythona, w którym  pewien człowiek pragnie zmienić pracę  i  koniecznie chce zostać poskramiaczem lwów, a okazuje się, że po wszystkich zadanych pytaniach mających na celu zbadanie cech jego osobowości powinien zostać księgowym, którym już jest (stosunkowo łatwo odszukiwany pod hasłem: nudny księgowy).

Można się z tego śmiać, ale trzeba też dostrzec, że księgowy to zawód, z którym nadal wiążą się dość  silne stereotypy  dotyczące osób go wykonujących.  Zbiór najczęściej wymienianych skojarzeń i konotacji to: nudny, bez wyobraźni, mało elastyczny, skupiony na czynnościach mocno powtarzalnych, często postrzegany jako niegenerujący zysków, a jedynie będący obciążeniem w firmie. Milczeniem pominę cechy zewnętrzne takie, jak okulary na sznurku i trwała ondulacja, która ma charakteryzować standardową przedstawicielkę mojego zawodu (bo - jak powszechnie wiadomo - księgowy to w większości przypadków jednak kobieta).

Tym, którzy tak myślą trzeba wyraźnie powiedzieć, że na przestrzeni lat sam zawód księgowego i sposób jego wykonywania uległ znaczącym przemianom. Księgowy w biurze rachunkowym musi się zmierzyć z pracą z wieloma osobami, które spotyka w różnych rolach (klienci, współpracownicy, urzędnicy itd.). Od tego, jak potrafi się z nimi porozumieć często zależy to, czy odniesie sukces, czy wręcz przeciwnie - spotka go porażka.  Taka praca wymaga więc umiejętności prezentacji swoich racji. Wymaga też konsekwencji i pewnego rodzaju stanowczości, która często mylona jest z brakiem elastycznego podejścia. Wiąże się to też z nieustającym balansowaniem pomiędzy obowiązkami wobec pracodawcy i klientów. Niejednokrotnie oznacza też uczestnictwo w negocjacjach pomiędzy tymi stronami i godzenie ich sprzecznych interesów.

Warto również zwrócić uwagę, że pracujemy w dużej mierze inaczej, niż - mniej więcej - dziesięć lat temu, tj. mamy dostęp do nowoczesnych technologii i rozwiązań informatycznych, wdrażamy usprawnienia i uproszczenia, które znacznie przyspieszają naszą pracę, a przez co też stopniowo eliminują ilość czynności powtarzalnych. Dlatego też tym, którzy chcą rozpocząć pracę coraz częściej trudno jest zrozumieć istotę tego zawodu, gdyż nierzadko ich początki skupione są tylko i wyłącznie na jednym obszarze np. księgowanie należności.  Wtedy mogą mieć poczucie, że zawód ten jest po prostu nieciekawy.  Trzeba jednak powiedzieć, że praca w księgowości to również czynności powtarzalne, których nie sposób nie wykonywać, jednak w miarę nabywania doświadczenia nie zajmują one większości czasu spędzanego w pracy. Na pewno nie jest to zawód nudny, zwłaszcza w biurze rachunkowymi, gdzie ilość pojawiających się  tematów podatkowych i rachunkowych jest dość duża.

Truizmem będzie również stwierdzenie, że księgowy to zawód, w którym nieustanie musimy się uczyć i dokształcać. Spowodowane jest to często zmieniającymi się przepisami prawa podatkowego, które w ogromnej mierze kształtują naszą rzeczywistość zawodową.  Wymogiem jest jednak, aby naszą wiedzę i umiejętności uaktualniać, po to, by być w stanie sprostać rosnącym oczekiwaniom otoczenia (klientów, organów podatkowych, naszych przełożonych etc.). Nie jest to tylko wiedza związana z przepisami prawa podatkowego, ale również ta dotycząca obsługi programów finansowo-księgowych, rozwiązań informatycznych służących do organizacji obiegu dokumentów oraz obsługą rozwiązań służących raportowaniu na potrzeby zarządcze. Księgowym zatem może i powinien być człowiek lubiący się uczyć i rozwijać.

Cechy osobowości, jakie powinien mieć dobry księgowy w powszechnym wyobrażeniu na przestrzeni lat pozostają niezmienne. Ważna jest sumienność, cierpliwość, systematyczność i odpowiedzialność. Księgowym powinna być osoba lubiąca spokój i porządek, co może oznaczać, że ci, którzy wymieniają te cechy nie dostrzegają, że praca księgowego zakłada też pewną zmienność i nie oznacza pracy w zaciszu i kompletnej izolacji. Nierzadko zapomina się też, że dobrego księgowego powinny cechować zdolności analitycznego myślenia i umiejętność łączenia informacji pochodzących z różnych źródeł, które niejednokrotnie są dość szczątkowe. Praca ta zaczyna więc przypominać szeroko rozumiane doradztwo i  nie oznacza już tylko i wyłącznie przetwarzania dostarczonej dokumentacji.  Od szybkości naszego reagowania zależeć zaczyna coraz więcej, dlatego też dobra organizacja pracy jest kluczowa, aby móc poradzić sobie z obowiązkami, których nam przybywa.  Oznacza to jednak dodatkowe obciążenia związane z  funkcją doradcy oraz niewątpliwe wymaga dużej elastyczności w działaniu.

Podsumowując: zawód księgowego to nie tylko umiejętności nabyte w trakcie edukacji, szkoleń itp., ale również podejście do pracy wyrażające się w etosie jej wykonywania. I z takim przesłaniem chciałabym zostawić tych, którzy zdecydowali się ten wpis przeczytać.

*tytuł zapożyczony od J.K. Rowling