Kto podejmie się audytu jednostek zainteresowania publicznego?

Monika SKÓRKA
Audit Partner w RSM Poland

Audyt jednostek zainteresowania publicznego (JZP) jest traktowany jako badanie o podwyższonym ryzyku nie bez powodu. Większe wymagania – zarówno wobec samych spółek, jak i ich audytorów – wynikają przede wszystkim z faktu, że dane zawarte w sprawozdaniach finansowych, a także informacje ujęte w sprawozdaniu biegłego rewidenta, przekładać się mogą bezpośrednio na kurs notowań akcji, a dla mniejszych inwestorów często są jedynym źródłem danych o spółce giełdowej.

Dodatkowe wymogi ustawowe i regulacyjne wobec audytorów spółek giełdowych oraz fakt, że wyniki audytu trafiają do większej liczby interesariuszy sprawiają, że badanie wymaga szerszej wiedzy merytorycznej i branżowej, znajomości zasad funkcjonowania rynków kapitałowych, a także niejednokrotnie zaangażowania specjalistów spoza obszaru rachunkowości i finansów. Nie wszyscy są w stanie temu sprostać. Co więcej, w 2017 roku weszły w życie przepisy wprowadzające m.in. listę usług zakazanych, których audytor nie może świadczyć na rzecz badanej jednostki (np. usługi doradztwa podatkowego, szkolenia itd.). To wszystko spowodowało, że liczba firm audytorskich zainteresowana współpracą z jednostkami zainteresowania publicznego zmniejszyła się na przestrzeni ostatnich – a w szczególności ostatnich dwóch – lat, co z kolei wpłynęło na zahamowanie istniejącego od ponad 10 lat negatywnego trendu spadku cen w branży.

Z drugiej strony, współpracując z jednostkami zainteresowania publicznego, audytorzy muszą pamiętać, że braki lub zaniechania w zakresie realizacji zadań ustawowych mogą skutkować dla nich surowymi karami – począwszy od postępowania wyjaśniającego, poprzez kary pieniężne, skończywszy na skreśleniu z rejestru biegłych rewidentów – nakładanymi przez Komisję Nadzoru Finansowego bądź nowego nadzorcę nad rynkiem audytorskim, czyli Polską Agencję Nadzoru Audytowego (PANA).

Co prawda Agencja miała stać się w pełni operacyjna i rozpocząć realizację swoich zadań nadzorczych już od 1 stycznia 2020 roku, jednak do dziś nie poznaliśmy nawet składu jej zarządu. Pozostaje mieć nadzieję, że to złe dobrego początki.