MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana

Prowadząc księgi rachunkowe, mamy styczność z wieloma zdarzeniami gospodarczymi, które zobowiązani jesteśmy prawidłowo ująć w sprawozdaniu finansowym na koniec okresu sprawozdawczego. Niekiedy trafiamy na zdarzenia nietypowe, mniej popularne, jak: wycena zapasów czy rozpoznanie rezerw. Jedną z takich kwestii jest też problematyka aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży oraz aktywów związanych z działalnością zaniechaną, która została dokładnie uregulowana w MSSF 5. Warto w takim razie zastanowić się, jakie kryteria muszą zostać spełnione, aby dane aktywo bądź grupa aktywów zostały uznane za aktywa przeznaczone do sprzedaży i tym samym zostały odpowiednio wycenione i zaprezentowane w sprawozdaniu finansowym.

Klasyfikacja

Zgodnie z MSSF 5, jednostka klasyfikuje składnik aktywów trwałych (lub grupę do zbycia) jako przeznaczony do sprzedaży, gdy spełnione zostaną wszystkie z poniższych warunków (MSSF 5 pkt 6-12):

• składnik aktywów (lub grupa do zbycia) jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w swoim obecnym stanie,
• sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, co oznacza, że:

• zarządzający są zdecydowani do wypełniania planu sprzedaży,
• istnieje aktywny program znalezienia nabywcy,
• składnik aktywów jest oferowany na sprzedaż po cenie racjonalnej w stosunku do jego obcej wartości godziwej,
• oczekuje się, że sprzedaż zostanie zakończona w ciągu 12 miesięcy od momentu uznania środka trwałego za aktywo przeznaczone do sprzedaży.

Warto mieć również na uwadze, że od momentu uznania aktywa za środek trwały przeznaczony do sprzedaży, jednostka zaprzestaje jego amortyzacji.

Wycena

Kolejnym krokiem jest prawidłowa wycena środka trwałego przeznaczonego do sprzedaży. Takie aktywo wyceniamy albo w wartości bilansowej albo w wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży – w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa.

Dla pełniejszego zobrazowania klasyfikacji środka trwałego jako aktywa przeznaczonego do sprzedaży oraz jego wyceny, przeanalizujmy poniższą sytuację:

Przykład:

1 stycznia 2018 spółka „Alfa” kupiła maszynę do cięcia drewna za 20.000 PLN. Maszyna ma przewidywany okres użyteczności 10 lat i zerową wartość rezydualną. 30 września 2020 spółka „Alfa” zdecydowała sprzedać maszynę i rozpoczęła działania w celu znalezienia nabywcy. Podaż tego typu maszyn nie jest duża, stąd przekonanie spółki, że maszyna zostanie sprzedana w niedługim czasie. Wartość rynkowa na 30 września 2020 wynosi 13.500 PLN. Demontaż maszyny w celu udostępnienia nabywcy będzie kosztować 500 PLN. Na koniec roku maszyna nie została sprzedana.

Biorąc pod uwagę powyższe informacje, widzimy, że na 30 września 2020 spełnione zostały wszystkie kryteria, aby uznać środek trwały za aktywo przeznaczone do sprzedaży. W jakiej wartości maszyna powinna zostać zatem wykazana w sprawozdaniu finansowym spółki „Alfa” na 31 grudnia 2020?

Wartość księgowa na 30.09.2020

20.000:10 = 2.000

20.000 – 5.500 = 14.500

Wartość godziwa pomniejszona o koszty

13.500 – 500 = 13.000

Ponieważ wartość godziwa maszyny pomniejszona o koszty sprzedaży jest mniejsza od jej wartości księgowej, to w bilansie na 31 grudnia 2020 spółka pokaże wartość maszyny w kwocie równej 13.000 PLN, a różnicę pomiędzy tymi wartościami (14.500 – 13.000 = 1.500) odniesie na pozostałe koszty z tytułu utraty wartości.

Ujawnianie w sprawozdaniu finansowym

Należy pamiętać, że aktywa przeznaczone do sprzedaży są prezentowane w sprawozdaniu finansowym oddzielnie od innych aktywów oraz w pojedynczych kwotach (zakaz saldowania) (MSSF 5 pkt 38).

Działalność zaniechana

Natomiast w momencie, gdy jednostka sprzeda w ciągu roku dany element majątku trwałego bądź uzna go za aktywo przeznaczone do sprzedaży, które jednocześnie :

• stanowi odrębną, ważną dziedzinę działalności jednostki lub geograficzny obszar działalności,
• wchodzi w skład skoordynowanego planu jej zbycia,
• jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem jej odsprzedaży,

pokazuje w rachunku zysków i strat oraz w informacji dodatkowej oddzielnie wynik z działalności zaniechanej po uwzględnianiu obciążeń podatkowych.

Podsumowując, sprzedaż środków trwałych o dużej wartości jest informacją istotną i może mieć znaczący wpływ na decyzje podejmowane przez użytkowników sprawozdania finansowego. Z tego względu niezwykle ważne jest, aby jednostki posiadające tego typu aktywa zastosowały się do regulacji płynących z MSSF 5 i ułatwiły użytkownikom ocenę finansowych skutków działalności zaniechanej. Zachęcamy Państwa do zapoznania się z naszymi innymi artykułami na temat (międzynarodowej) sprawozdawczości finansowej, a w razie pytań – do kontaktu z naszymi ekspertami: ekspert@rsmpoland.pl .