Polityka (zasady) rachunkowości w przedsiębiorstwie – poniedziałkowe rozważania…

Piotr STASZKIEWICZ
Audit Partner w RSM Poland

O polityce rachunkowości napisano już wiele: to, że musi być, co ma zawierać, itp. Można o tym więcej poczytać nie tylko w artykułach prasowych, ale przede wszystkim u źródła: czy to w Ustawie o rachunkowości (art. 10) czy też w MSR 1 oraz MSR 8. Zatem nie o tym będzie tutaj mowa. Nie będziemy również skupiać się na odpowiedzialności kierownika jednostki za brak polityki czy jej nieuaktualnienie; o grzywnach/karach też napisano wiele, chociażby na naszym blogu. Dzisiaj rozpatrzmy pokrótce cele polityki rachunkowości, które powinny być podporządkowane realizacji zamierzonych zadań przedsiębiorstwa, pomagając zapewnić warunki sprzyjające rozwojowi i długotrwałej działalności jednostki.

W ostatnim dwudziestoleciu bardzo popularne wśród przedsiębiorstw stały się wszelkie próby zwrócenia na siebie uwagi czy też sprawienia wokół siebie aury superpracodawcy; w tym celu niejedna spółka ma nie tylko wspaniałe logo, ale przede wszystkim wizję i misję, dumnie prezentowane w siedzibie tak, aby każdy pracujący w niej pracownik czy odwiedzający ją klient dostrzegł, jakie wartości są pielęgnowane w owym przedsiębiorstwie (przynajmniej w teorii). Także strony internetowe wykorzystywane są jako wabik. No tak, w końcu celem jest optymalizacja wartości przedsiębiorstwa przez np. zwiększanie osiąganych przychodów i pozyskiwanie nowych klientów (chciałoby się rzec: zadowolonych klientów). Nastawienie do klienta, biznes, prawidłowa sprzedaż, opieka posprzedażowa, odpowiedni łańcuch zakupów, optymalizacje, udzielanie bonusów, wyposażenie pracowników i biura, obsługa prawna, itp. – to tylko część haseł-priorytetów w działającej organizacji.

POLITYKA RACHUNKOWOŚCI WIZYTÓWKĄ FIRMY

Mało kto jednak dostrzega, że sprawozdawczość finansowa łączy te wspomniane obszary, a dobrze wykorzystana pozwala wspaniale zaprezentować i scalić efekty działania, liczby i opisy. Sprawozdanie finansowe coraz częściej dostrzegane i wykorzystywane przez interesariuszy może być – poza świetnym procesem sprzedaży, zoptymalizowanym łańcuchem dostaw, kadrą przedsiębiorstwa czy efektownym, wpadającym w pamięć znakiem towarowym – prawdziwą wizytówką rzetelnej firmy. Może świadczyć o odpowiednim poziomie finansowym kadry managerskiej, spoglądającej holistycznie na organizację jako organizm żywy oraz rozumiejącej potrzeby służb finansowo-księgowych w zakresie raportowania. Wysokiej jakości sprawozdawczość finansowa, potwierdzona audytorską opinią bez zastrzeżeń, dodatkowo stawia kropkę nad i, wskazując na prawidłowy przepływ informacji w podmiocie, na zrozumienie celu sprawozdawczości oraz prawidłowe odzwierciedlenie biznesu w sprawozdaniu finansowym.

Jak więc ująć w sprawozdawczości finansowej sprzedaż, realizację obowiązków przedsiębiorstwa, przeniesienie korzyści i ryzyk na kontrahenta, zakupy, udzielnie rabatów, skutki podpisanych kontraktów na prawo do użytkowania aktywami, itp.? Jak ustalić, czy dane zagadnienie jest dla spółki istotne czy nie? Odpowiedzi na te i na wiele innych pytań powinniśmy znaleźć właśnie w polityce rachunkowości: zbiorze aktualnych zasad-wytycznych, jakie każdemu przedsiębiorstwu winny towarzyszyć od pierwszego zdarzenia gospodarczego; które mają za zadanie być drogowskazem prowadzącym do wysokiej jakości sprawozdawczości finansowej, skwantyfikowanej wizytówki przedsiębiorstwa…

A co zrobić i na co zwrócić uwagę, gdy nie mamy polityki rachunkowości, gdy jest ona tylko po to, by „być” lub gdy jest mocno nieaktualna (taka z ostatnią aktualizacją np. sprzed 15 lat… a i takie się zasady rachunkowości w przedsiębiorstwach zdarzają nierzadko)? Na ten temat będziemy się rozwodzić w kolejnym wpisie.