Jak stosować mechanizm podzielonej płatności - FAQ (część 3)

Przemysław POWIERZA
Tax Partner w RSM Poland

Poprzednio skupiłem się na odpowiedzi na sporo technicznych pytań, które pojawiają się w związku z wprowadzeniem nowej formy rozliczeń, jaką jest mechanizm podzielonej płatności. Dzisiejszy wpis jest kontynuacją tego tematu, przyjrzyjmy się więc pozostałym wątpliwościom.

Jak dokonać płatności do urzędu skarbowego?

Zapłata VAT do urzędu skarbowego odbywa się na takich samych zasadach jak dotychczas, za pomocą standardowego komunikatu przelewu podatkowego udostępnianego przez bank, w którym należy wskazać odpowiedni symbol formularza podatkowego, np. VAT-7, VAT-7K. Bank w pierwszej kolejności pobierze środki z rachunku VAT. Natomiast jeżeli kwota zgromadzona na rachunku VAT nie będzie wystarczająca do zapłaty podatku, brakującą kwotę bank „dobierze” z rachunku rozliczeniowego. Sytuacja będzie wyglądała tak samo w przypadku, gdy na rachunku VAT nie będzie żadnych środków. Wtedy bank po prostu pobierze całą kwotę z rachunku podstawowego. Oznacza to, że nie można dokonać zapłaty podatku VAT przy wykorzystaniu komunikatu podzielonej płatności, taki przelew zostanie zwrócony do nadawcy.

Czy jest możliwe w MPP regulowanie płatności za zaliczkę na podstawie tzw. faktury „pro forma”?

Nie, zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest możliwe wyłącznie do transakcji udokumentowanych fakturą. Natomiast zazwyczaj przedsiębiorca przed dostawą towarów lub świadczeniem usług płaci zaliczkę na podstawie tzw. faktury „pro forma”, a dopiero potem dostaje fakturę. W takim przypadku nie można zastosować MPP, ponieważ tzw. faktura „pro forma” nie jest fakturą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”). Aby zapłacić zaliczkę w systemie split payment, przedsiębiorca musi znać numer faktury, inaczej nie wypełni w sposób prawidłowy komunikatu przelewu.

Jak postępować w przypadku, gdy jedna faktura uwzględnia różne stawki VAT?

Aby dokonać płatności z uwzględnieniem MPP części kwoty z faktury, która uwzględnia nabycie towarów lub usług o różnych stawkach VAT, przedsiębiorca sam musi wyliczyć kwotę podatku. Bank prześle na rachunek sprzedawcy kwotę, jaką nabywca wskazał w komunikacie przelewu.

Czy jest możliwe w MPP regulowanie płatności ratalnych?

To zależy. W przypadku, gdy wystawiona jest jedna faktura na całą należność – tak, przy każdej zapłacie raty przedsiębiorca może zastosować MPP. W komunikacie przelewu trzeba wpisać numer tej faktury, wskazując kwotę brutto raty i kwotę zawartego w niej podatku. Dotyczy to również sytuacji, gdy na jednej fakturze uwzględnione są transakcje opodatkowane różnymi stawkami VAT. Natomiast nie jest możliwe zrealizowanie płatności w systemie split payment, jeżeli dotyczy ona rat wynikających z zawartych z dostawcami porozumień i ugód, które określają nowe terminy i wartości spłaty, wynikające z wielu różnych faktur. W takim przypadku wpłata nie odnosi się bowiem do konkretnej faktury, której numer zawsze należy podać w komunikacie przelewu.

Co zrobić w przypadku omyłkowego wpłacenia złej kwoty podatku na rachunek VAT kontrahenta?

Założenie MPP jest takie, że nabywca ma prawo zapłacić całość lub część kwoty wskazanej na fakturze. Dlatego też bank nie ma obowiązku sprawdzenia, czy kwota VAT wpisana w komunikacie przelewu jest taka sama, jak wskazana na fakturze. W przypadku wpłacenia kwoty wyższej niż należny podatek, nie ma możliwości zwrotu nadpłaconej kwoty z rachunku VAT. Przedsiębiorcy powinni uzgodnić między sobą, że sprzedawca zwróci nabywcy ową kwotę ze swojego rachunku rozliczeniowego. Co innego w przypadku, gdy wpłacona kwota wynika z faktury, do której została wystawiona faktura korygująca, wówczas można dokonać zwrotu nadpłaconej kwoty z rachunku VAT.

Co zrobić w przypadku wpłacenia kwoty podatku na rachunek VAT niewłaściwego kontrahenta?

W przypadku, gdy nabywca dokona błędnego przelewu w MPP na konto innego przedsiębiorcy niż dostawca lub usługodawca, obaj przedsiębiorcy – zarówno nabywca, jak i przedsiębiorca, który dostał przelew – będą odpowiedzialni solidarnie za uregulowanie podatku. Oznacza to, że od odbiorcy nienależnego przelewu organ podatkowy będzie mógł wyegzekwować VAT, jeżeli podatku z jakiegokolwiek powodu nie rozliczy dostawca. Zatem w interesie obu przedsiębiorców jest, aby podatek trafił na właściwy rachunek VAT i został uregulowany do urzędu skarbowego. Żeby uwolnić się od odpowiedzialności solidarnej, niewłaściwy odbiorca przelewu powinien niezwłocznie odesłać pieniądze na rachunek VAT przedsiębiorcy, od którego otrzymał tę płatność. 

Czy można ubiegać się o zwrot podatku na rachunek VAT?

Tak, MPP przewiduje zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek VAT w przyspieszonym terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji. Termin 25 dni jestem terminem maksymalnym i nie może być przedłużony przez naczelnika urzędu skarbowego. Ze zwrotu na rachunek VAT może skorzystać także przedsiębiorca, który w ogóle nie realizował płatności z zastosowaniem MPP. Aby otrzymać zwrot podatku na rachunek VAT należy zaznaczyć w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K odpowiedni kwadrat – poz. 68 – oraz w poz. 58 wpisać, jaką kwotę przedsiębiorca chce uzyskać na rachunek VAT. Jednocześnie zwracamy Państwa uwagę, że niektóre systemy księgowe automatycznie zaznaczają poz. 58, dlatego też warto sprawdzić, czy wnioskują Państwo o to, co chcą. W przypadku zwrotu na rachunek rozliczeniowy, terminy i zasady zwrotu są takie, jak dotychczas. Co ważne, możliwy jest wybór wyłącznie jednego rodzaju zwrotu. Oznacza to, że przedsiębiorca nie może wystąpić w jednej deklaracji o zwrot części nadwyżki na rachunek VAT i jednocześnie o zwrot pozostałej części na rachunek rozliczeniowy. Zatem, jeżeli w deklaracji VAT przedsiębiorca wykazuje nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym ma prawo:

• złożyć wniosek o zwrot podatku na rachunek VAT (poprzez zaznaczenie w deklaracji odpowiedniej pozycji) w przyspieszonym terminie 25 dni albo
• wykazać tę różnicę do zwrotu na rachunek rozliczeniowy w standardowym terminie 60 dni.

Jeżeli więc nie realizują Państwo płatności przy wykorzystaniu MPP, zwrot różnicy podatku na rachunek VAT nie będzie korzystnym rozwiązaniem, ponieważ możliwość dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku VAT jest istotnie ograniczona.  

Czy otrzymanie zapłaty w MPP przekreśla ulgę na złe długi?

Nie, nawet jeśli nabywca przeleje kontrahentowi wyłącznie kwotę podatku na rachunek VAT, bez zapłaty ceny netto, sprzedawca nadal będzie mógł skorzystać z ulgi na złe długi. Ministerstwo Finansów zapewnia, że MPP to dodatkowy sposób płatności, który w żaden sposób nie wpływa na stosowanie ulgi na złe długi. Sprzedawca po upływie 150 dni od terminu płatności może odzyskać podatek odprowadzony już do urzędu skarbowego. Ta część należności, która została zapłacona w systemie split payment, podlega proporcjonalnemu rozliczeniu dla zastosowania ulgi na złe długi. Przelaną kwotę – równą VAT wskazanemu na fakturze – należy zaliczyć proporcjonalnie na VAT i na częściową płatność należności. W takiej sytuacji sprzedawca zastosuje ulgę na złe długi w części odpowiadającej niezapłaconej należności. Natomiast kupujący powinien skorygować (in minus) podatek naliczony, który odliczył.

Czy to już wszystkie wątpliwości, jakie powstają w związku z wprowadzaniem mechanizmu podzielonej płatności? Niestety nie, pozostałe z nich oraz korzyści płynące ze stosowania MPP omówię już niebawem, serdecznie zachęcam Państwa do śledzenia naszego bloga.