MSSF/IFRS 16 – o nowym standardzie słów parę (część 5)

Piotr STASZKIEWICZ
Audit Partner w RSM Poland

Poprzednio skupiliśmy się na ustaleniu wartości początkowej prawa do korzystania z aktywa. Wspomnieliśmy o tym, że wartość zobowiązania powinna zostać zdyskontowana. A jak wyliczyć dyskonto? Jaką stopę dyskonta zastosować?

Na początku przypomnijmy, iż wartość zobowiązania powinna zawierać wszystkie elementy stałe (opłaty), które leasingobiorca jest zobowiązanych płacić. Jeśli korzystający jest także zobligowany do zapłaty ceny wykonania opcji (opcja zakupu), to ją również należy uwzględnić. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę opłaty zmienne, oparte na indeksie lub stopie.

Tak ustalona wartość opłat podlega dyskontu przy uwzględnieniu stopy procentowej z danej umowy leasingowej, a jeżeli stopy tej nie da się określić, to za pomocą stopy, jaka ustalona zostałaby, gdyby leasingobiorca zaciągał kredyt/pożyczkę (na czas podobny jak okres trwania umowy leasingowej) pod nabycie podobnego aktywa, do używania którego nabywa prawa na bazie umowy leasingowej.

Tematom modyfikacji umowy oraz zmienności opłat przyjrzymy się innym razem. W tym artykule chcielibyśmy poruszyć jeszcze kwestię konieczności rozdzielania komponentów umowy na leasingowe i nieleasingowe. Ustalenie wartości zobowiązania leasingowego, a tym samym prawa do użytkowania aktywa, opierać się musi jedynie na komponentach leasingowych, a więc z definicji odrzucane zostają wszelkie usługi dodatkowe, które same w sobie nie są zasadniczym celem podpisanego kontraktu. Przykładowo, w kontrakcie na używanie auta zapisano, iż dostawca auta dodatkowo odpowiada za np. serwis i comiesięczne mycie. Te dwie dodatkowe usługi same w sobie nie są komponentem leasingowym, a jedynie dodatkiem. Należy je wyodrębnić i nie włączać w wartość początkową zobowiązania z tytułu leasingu i prawa do użytkowania aktywem (autem). W sytuacji, kiedy – jako leasingobiorca – nie znamy wartości usług dodatkowych, jesteśmy zobowiązani do ustalenia jak najdokładniejszego szacunku na bazie obserwowalnych danych. Spójrzmy na przykład.

Spółka X podpisała umowę na 30 miesięcy na korzystanie z auta, płacąc co miesiąc 100j., w cenę wliczone są usługi serwisowe, określone w załączniku do umowy oraz mycie karoserii raz w miesiącu. Wartość rynkowa usług serwisowych to około 10j., wartość usługi mycia to 7j., zaś wartość „czystego” leasingu u konkurencyjnej firmy leasingowej to 90j. Łączna wartość „rynkowych” odrębnie traktowanych usług wyniosłaby 107j.

Udział komponentów nieleasingowych to 16% (17j./107j.). Tym samym do dalszych obliczeń wartości zobowiązania i prawa do użytkowania aktywa należy przyjąć: 84%*100j. = 84j.

Wartość zobowiązania to zatem 30x84 = 2.520. Zakładając współczynnik dyskonta na średnim poziomie 1,2 wartość początkowa zobowiązania, a tym samym aktywów, wyniosłaby 2.100j. Taką wartość należy zaksięgować na moment rozpoczęcia leasingu. Co miesiąc kosztem księgowym jest amortyzacja w wysokości 58j.

O zmiennych opłatach oraz modyfikacjach w umowie leasingowej już niebawem na naszym blogu.