Co nowego w cenach transferowych (cz. 2)

Tomasz BEGER
Tax Partner w RSM Poland

W pierwszej części wpisu omówiono kwestie związane z ustaleniem obowiązku dokumentacyjnego według przepisów z 2017 i 2019 roku. Tym razem skupię się na analizie danych porównawczych i oświadczeniu o cenach transferowych w brzmieniu przepisów dotychczasowych i znowelizowanych.

Analiza danych porównawczych

Zacznijmy od 2017 roku. Wtedy wprowadzono trójstopniową dokumentację podatkową, która w najbardziej rozbudowanej wersji zawierała dokumentację lokalną, czyli local file, analizę porównawczą i dokumentację grupową, czyli master file (raportowanie w ramach CbCR na potrzeby tego wpisu świadomie pomijam). W 2019 roku koncepcja zakresu dokumentacji podatkowej uległa zmianie na wersję dwustopniową – przygotowanie analizy porównawczej jest obligatoryjne. To obciążenie dla spółek, a na dodatek – w przypadku sporządzania analizy porównawczej w oparciu o dane zewnętrzne – dość kosztowne.

Zmiany w obszarze analizy danych porównawczych dotyczą także innych aspektów. W oparciu o przepisy UPDOP i UPDOF z 2017 roku, analiza porównawcza powinna opierać się na danych porównywalnych podmiotów mających zarząd lub siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Zidentyfikowanie na rynku polskim podmiotów porównywalnych w przypadku, gdy spółka prowadzi innowacyjną na tym rynku działalność lub działa międzynarodowo, może okazać się niemożliwe. Analiza porównawcza sporządzana na podstawie przepisów obowiązujących od 2019 roku nie nakłada na podmiot obowiązku ograniczania się wyłącznie do danych lokalnych. Rekomendacje Forum Cen Transferowych[1] w tym zakresie stanowią jasno, że punktem wyjścia przy wyborze danych porównywalnych są czynniki porównywalności takie, jak profil funkcjonalny, branża czy rynek, na którym funkcjonują podmioty. Wykorzystanie danych globalnych lub lokalnych jest w tym przypadku wtórne do obranych czynników porównywalności. Nie chodzi przy tym o wykluczenie z analizy danych porównawczych dotyczących rynku polskiego, europejskiego czy międzynarodowego, a o kierowanie się przyjętymi do analizy kryteriami porównywalności determinującymi w drugiej kolejności określenie obszaru geograficznego.

Dodatkowo, stosując nowy reżim podatkowy przy sporządzaniu analizy porównawczej należy przedstawić dane w postaci elektronicznej w celu ich edycji i przeprowadzenia weryfikacji przez organy kontrolujące. Takich wymagań co do analizy porównawczej dotychczas nie było.

Oświadczenie o stosowaniu cen rynkowych

Zarówno przy zastosowaniu przepisów z 2017 roku, jak i tych z 2019 roku podmioty powiązane zobowiązane do sporządzenia dokumentacji lokalnej cen transferowych składają urzędom skarbowym oświadczenie o jej sporządzeniu. Jednocześnie, zgodnie z przepisami obowiązującym od 2019 roku, w oświadczeniu, które podpisuje kierownik jednostki należy wskazać nie tylko to, że sporządzono lokalną dokumentację, ale również, że ceny transferowe objęte tą dokumentacją ustalone zostały na warunkach rynkowych. Zgodnie z art. 56c Kodeksu karnego skarbowego, brak złożenia oświadczenia o cenach transferowych, złożenie po terminie lub podanie informacji niezgodnych ze stanem rzeczywistym podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Zatem na osoby zarządzające jednostką spada odpowiedzialność za ustalenie cen w transakcjach z podmiotami powiązanymi na warunkach rynkowych. W dotąd obowiązującym brzmieniu przepisów odpowiedzialność ta ograniczała się wyłącznie do złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji lokalnej.

Podsumowanie

Dla rozwiązania dylematu w zakresie wyboru pakietu regulacyjnego, na podstawie którego będzie przygotowana dokumentacja podatkowa za 2018 rok, konieczne jest przeanalizowanie sytuacji konkretnej jednostki (jej wielkości), rozmiarów grupy kapitałowej do której przynależy oraz rynków na których ona działa, a także zweryfikowanie rodzajów i wartości poszczególnych transakcji z podmiotami powiązanymi. Nie bez wpływu na ostateczną decyzję będzie miała też skłonność członków zarządów do złożenia (pod groźbą kary grzywny) oświadczeń o „rynkowości” dokonywanych w trakcie 2018 roku transakcji grupowych (a to, jak sądzę, spory „zniechęcacz” do wyboru pakietu 2019).

Powyższy wysiłek analityczny poczyniony powinien być jak najszybciej, bo termin na przygotowanie dokumentacji za rok 2018 zbliża się nieubłaganie, więc to ostatni dzwonek by rozpocząć już operacyjnie prace nad tym projektem.