Nowe rozporządzenia w zakresie cen transferowych – nowe wyzwania

Kamila DOBOSZ
Tax Consultant w RSM Poland

Przełom 2018 i 2019 roku to czas publikacji nowych przepisów dotyczących cen transferowych. Uregulowania odnoszące się do tego zagadnienia ujęte zostały w Rozdziale 1a UPDOP oraz Rozdziale 4b UPDOF. W dniach 29 i 31 grudnia 2018 roku w Dzienniku Ustaw ukazały się rozporządzenia Ministra Finansów, stanowiące przepisy wykonawcze do regulacji dotyczących cen transferowych.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych opublikowane zostały następujące rozporządzenia:

• w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2479),
• w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2487),
• w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2491),
• w sprawie sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2474).

Wskazane regulacje nie wprowadzają rewolucyjnych zmian, jak to miało miejsce w 2017 roku. Celem rozporządzeń jest przede wszystkim doprecyzowanie i uporządkowanie poszczególnych zagadnień związanych ze sposobem sporządzania dokumentacji cen transferowych. W odniesieniu do niektórych kwestii zakres informacji, jakie podatnik zobowiązany jest przekazać, uległ uproszczeniu. Inne elementy, jak np. raportowanie za pomocą formularza TP-R, będą wymagały od podmiotu podania bardziej szczegółowych danych, a co się z tym wiąże i większego nakładu pracy.

Poniżej omówię pokrótce wybrane kwestie wynikające z poszczególnych rozporządzeń.

Rozporządzenie MF w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych

Pierwsze z omawianych rozporządzeń określa elementy lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych. Zgodnie z nowymi regulacjami zakres local file i master file w porównaniu do regulacji obowiązujących od 2017 roku nie zmienił się znacząco. Niektóre pojęcia zostały doprecyzowane. Przykładem jest wprowadzenie opisu otoczenia rynkowego oraz informacji finansowych. Inne elementy uległy rozbudowaniu. Przykładem może być „analiza funkcjonalna”, która poza opisem wykonywanych funkcji, angażowanych aktywów i ponoszonych ryzyk, uwzględniać powinna także istotne zmiany w porównaniu do poprzedniego roku obrotowego. Ponadto, obowiązkowym elementem dokumentacji lokalnej będzie przedstawienie porozumień lub interpretacji podatkowych dotyczących transakcji kontrolowanej. Nowością jest obowiązek przygotowania danych do analizy porównawczej w formie elektronicznej, możliwej do edytowania. Ustawodawca wskazuje także, jakie elementy powinny zostać zawarte w opisie analizy zgodności, która jest sporządzana w sytuacji braku możliwości przeprowadzania analizy porównawczej.

W odniesieniu do master file zakres wymaganych polskimi przepisami elementów dokumentacji podatkowej został ujednolicony z rekomendacjami wytycznych OECD. To z pewnością dla podatników pozytywna wiadomość. Polskie przepisy w tym zakresie były dużo bardziej szczegółowe, co często stawało się problematyczne w kontekście konieczności pozyskania odpowiednich informacji od grupy podmiotów powiązanych i prób wytłumaczenia, dlaczego polski ustawodawca jest bardziej wymagający i skrupulatny, niż regulacje OECD. Uproszczenia obejmują m.in. opis sytuacji finansowej grupy podmiotów powiązanych. Nie ma już obowiązku prezentowania listy otrzymanych od podmiotów niezależnych kredytów i pożyczek stanowiących ponad 5% sumy finansowania zewnętrznego. Został on zastąpiony informacją o istotnych umowach o finansowaniu zawartych z podmiotami niepowiązanymi. Nie będzie również konieczności wskazywania rynków geograficznych, na których osiągane jest co najmniej 10% zysków w ramach poszczególnych istotnych łańcuchów wartości dodanej.

Rozporządzenie MF w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych

Drugie z rozporządzeń wskazuje, jakie dane powinny zostać zwarte w formularzu TP-R zastępującym wprowadzony od 2017 roku formularz CIT-TP/PIT-TP. Informacja przekazywana do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej za pomocą formularza TP-R jest dużo bardziej szczegółowa niż zakres danych, jakie zobowiązani byli zamieścić podatnicy wypełniając CIT-TP/PIT-TP. Formularz TP-R dostarcza organom podatkowym szczegółowych danych w zakresie ustalania i weryfikacji cen dla danego rodzaju transakcji. W praktyce formularz TP-R zawiera wyniki analiz porównawczych, które mają pomóc organom podatkowym w wytypowaniu do kontroli podmiotów, u których występuje ryzyko zaniżenia dochodu w zakresie cen transferowych. I nie ma co ukrywać, jego wypełnianie będzie nastręczać sporych trudności.

Rozporządzenie MF w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych

Kolejne rozporządzenie zawiera definicje takich pojęć jak m.in. restrukturyzacja, trudne do wyceny wartości niematerialne czy wartość rynkowa. Wyszczególnione zostały obowiązkowe elementy badania porównywalności oraz kolejne jego etapy. Opisano również dodatkowe czynniki, jakie należy brać pod uwagę przy badaniu porównywalności wartości niematerialnych oraz trudnych do wyceny wartości niematerialnych. Rozdział 3 rozporządzenia opisuje metody weryfikacji cen transferowych, gdzie oprócz pięciu podstawowych metod znalazła się technika wyceny uznana za inną metodę. Z pewnością oczekiwanym przez podatników novum jest wprowadzona w zakresie metody marży transakcyjnej netto możliwość kalkulacji wskaźnika nie tylko w odniesieniu do kosztów. Podatnik, kalkulując wskaźnik finansowy prezentujący relację marży zysku netto, może odnieść się do odpowiedniej bazy, którą stanowić mogą przychody, koszty, aktywa lub elementy przychodów, kosztów lub aktywów. Ponadto, w omawianym akcie wykonawczym ujęto etapy badania porównywalności w przypadku restrukturyzacji.

Rozporządzenie MF w sprawie sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych

Ostatnie z omawianych rozporządzeń reguluje zasady występowania przez podmioty krajowe z wnioskiem o dokonanie korekty dochodów w przypadku doszacowania w wyniku kontroli dochodów podmiotu powiązanego przez organy drugiego państwa. Rozporządzenie precyzuje zakres informacji wymaganych we wniosku, a także określa tryb składania wniosku przez podatnika i rozpatrzenia go przez ministra.

Podsumowując, wydane przez Ministra Finansów uregulowania obejmują szereg zmian względem dotychczasowych przepisów obowiązujących od 2017 roku. W dużej mierze przepisy te doprecyzowują zagadnienia, które były do tej pory zbyt enigmatycznie ujęte. Jednocześnie regulacje wynikające z rozporządzenia w sprawie informacji o cenach transferowych wymagają od podatników zaprezentowania szeregu szczegółowych danych w odniesieniu do całości jego działalności, co w praktyce przyniesienie wymierne korzyści wyłącznie organom podatkowym korzystającym z tego narzędzia w celu wytypowania podatników do kontroli.