Rekomendacje Forum Cen Transferowych w zakresie wpływu pandemii COVID-19 na ceny transferowe

Czas czytania: 6 minut.

Z artykułu dowiesz się:

• Jak określić wpływ pandemii COVID-19 na analizę porównawczą,
• Czy koszty nadzwyczajne spowodowane pandemią podlegają w sposób automatyczny alokacji pomiędzy powiązanymi uczestnikami transakcji.

Magdalena MICHAŁOWSKA
Junior Tax Consultant w RSM Poland

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rekomendacji Forum Cen Transferowych (dalej: „FCT”), dotyczący wpływu pandemii COVID-19 na ceny transferowe dla polskich podatników. Grupy robocze, pracujące w ramach FCT, zajmowały się przygotowaniem wytycznych opartych na podejściu płynącym z komentarzy opublikowanych w ramach „OECD Guidance on the transfer pricing implications of the COVID-19 pandemic” – o których pisaliśmy już wcześniej – przekładając je na polskie realia podatkowe i biznesowe.

Dzięki temu powstał dokument, który przedstawia praktyczne wskazówki na temat kroków, jakie muszą podjąć podatnicy, aby prawidłowo wywiązać się z obowiązków w zakresie cen transferowych w okresie pandemii. Niniejsze rekomendacje stanowią obecnie projekt, który prawdopodobnie zostanie zaakceptowany na XIII Forum Cen Transferowych 28 września 2021 r.

Obszary rekomendacji FCT

Wpływ pandemii COVID-19 na ceny transferowe obejmuje kilka obszarów, jednakże niewątpliwie tym, który budzi największe zainteresowanie, jest kwestia historycznych analiz porównawczych. Wielu podatników zastanawia się bowiem, czy aktualizować benchmarki przygotowane w latach poprzednich, oraz, co równie ważne, jak w ogóle tego dokonać.

Omawiany przez nas dokument odnosi się do transakcji kontrolowanych, w przypadku których zidentyfikowano faktyczny wpływ pandemii COVID-19 na ceny transferowe. W ogólnych wyjaśnieniach wskazano, że czas pandemii może mieć zarówno wpływ negatywny, jak i pozytywny na działalność podatników. Jednocześnie, wpływ ten może wystąpić w odniesieniu do transakcji kontrolowanej, jak również do rynku lub branży, w której działa dany podmiot.

W dokumencie wyróżniono pięć najistotniejszych obszarów. Rekomendacje poruszają tym samym zagadnienia z zakresu:

• określania wpływu pandemii COVID-19 na analizę porównawczą,
• strat i alokacji nadzwyczajnych kosztów COVID-19,
• traktowania wsparcia antykryzysowego,
• wpływu pandemii na porozumienia cenowe (APA),
• dokumentacji skutków pandemii i kwestii ciężaru dowodowego.

Z uwagi na obszerność opublikowanych rekomendacji, w niniejszym wpisie omówię jedynie dwa pierwsze tematy. Pozostałe zostaną przybliżone na naszym blogu wkrótce.

Określanie wpływu pandemii COVID -19 na analizę porównawczą

Jednym z podstawowych działań, które rekomenduje grupa robocza FCT w celu ustalenia wpływu zmian na analizę porównawczą, jest przeprowadzenie analizy branży i sytuacji podatnika (w tym także jego strategii gospodarczej) oraz warunków realizacji transakcji kontrolowanej. W tym celu przedstawiono schemat decyzyjny, zawierający najistotniejsze pytania oraz rekomendowane działania, które podatnik powinien podjąć w danych sytuacjach.

Przykładowo: podatnicy, którzy nie odczuli wpływu pandemii na prowadzoną działalność, ale nie posiadają aktualnych analiz porównawczych (czyli ich analizy są starsze niż 3 lata), powinni sporządzić je w oparciu o dane wieloletnie, tak jak to miało miejsce w latach poprzednich. W dodatku, jeżeli podatnik nie zidentyfikował istotnego wpływu pandemii na transakcję kontrolowaną, to może rozważyć sporządzenie analizy porównawczej w oparciu o dane sprzed okresu pandemii. Jeżeli benchmark jest nadal aktualny, a pandemia COVID-19 nie wpłynęła istotnie na transakcję oraz branżę, a warunki transakcji nie uległy zmianie, to nie ma potrzeby aktualizacji analizy.

Co jednak z podatnikami, którzy identyfikują istotny wpływ pandemii na transakcję kontrolowaną i u których występuje potrzeba zastosowania dodatkowej analizy porównawczej, uwzględniającej wypływ koronawirusa COVID-19? Niestety, nie ma łatwiej odpowiedzi na pytanie o to, jak dokonać aktualizacji analizy porównawczej. Zależy ona bowiem od wielu czynników, przez co niemożliwa jest rekomendacja uniwersalnego, prawidłowego sposobu postępowania. Każdy przypadek musi być analizowany indywidualnie, jednak projektowany przez FCT dokument zawiera pewne wskazówki, które mogą okazać się przy tym pomocne.

Czego można się dowiedzieć z wytycznych FCT?

W przypadku, gdy dane porównawcze spełniają kryterium porównywalności określone dla transakcji kontrolowanej za okres pandemii, nie należy ich automatycznie odrzucać wyłącznie ze względu na występowanie w tych podmiotach strat. Należy bowiem wziąć pod uwagę, że nie każde odchylenie w wynikach musi być spowodowane przez pandemię COVID-19.

W projekcie rekomendacji wskazano również, że możliwe jest zastosowanie przedziałów pełnych (od minimum do maksimum), jeżeli wynik na transakcji kontrolowanej nie mieści się w przedziale międzykwartylowym, a próba finalna podmiotów przyjętych do analizy porównawczej stanowi próbę o dużym poziomie porównywalności.

Rozważając sposoby dokonania analizy można wziąć pod uwagę przeprowadzenie weryfikacji dwuetapowej bądź też zmodyfikowanie danych finansowych. Jaki okres wziąć jednak pod uwagę? Pewny jest jedynie fakt, że użycie danych sprzed okresu pandemii (np. za lata 2017-2019), szczególnie w przypadku istotnego wpływu koronawirusa COVID-19 na dane podmiotów porównawczych, powinno zostać dokładnie rozważone przez podatnika. Jeśli bowiem otoczenie ekonomiczne podmiotu uległo zmianie w istotny sposób, dane te mogą nie być w sposób wystarczający porównywalne i ich użycie nie będzie właściwe. Co więcej, bazowanie wyłącznie na danych z okresów innych globalnych kryzysów gospodarczych, takich jak, przykładowo, kryzys finansowy z lat 2008/2009, może budzić poważne obawy co do porównywalności tych danych na potrzeby analizy w aktualnej sytuacji. Niemniej, dane takie mogą ewentualnie stanowić uzupełnienie do głównej analizy porównawczej.

Straty i alokacja nadzwyczajnych kosztów COVID-19

Kolejnym zagadnieniem, które poruszają rekomendacje, są straty i alokacja nadzwyczajnych kosztów COVID-19. W dokumencie wskazuje się, że wytyczne OECD, odnoszące się do analizy ryzyka, powinny stanowić główny punkt wyjścia przy ustalaniu, czy – i w jaki sposób – straty oraz zyski, mające swoje źródło w oddziaływaniu pandemii COVID-19 na działalność gospodarczą, powinny być alokowane pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Wiodące znaczenie w ocenie tego, która strona transakcji może wygenerować stratę lub ponosić nadzwyczajne koszty związane z pandemią, ma rzeczywisty rozkład funkcji, aktywów i ryzyk w transakcji kontrolowanej (biorąc także pod uwagę jej historyczny przebieg). W przypadku, gdy w trakcie pandemii COVID-19 nastąpiła zmiana alokacji ryzyk między stronami transakcji kontrolowanej, należy zbadać, czy podmioty niezależne zaakceptowałyby taką zmianę oraz ustalić, czy nie doszło do restrukturyzacji.

Zwraca się też uwagę na to, że koszty nadzwyczajne, spowodowane pandemią, nie podlegają w sposób automatyczny alokacji pomiędzy powiązanymi uczestnikami transakcji, niezależnie od ich profilu funkcjonalnego. Dodatkowo istotne jest to, aby w procesie decyzyjnym, dotyczącym ewentualnej alokacji strat powstałych na skutek materializacji ryzyk wywołanych pandemią koronawirusa, analizować całościowo przebieg transakcji, w tym profil funkcjonalny stron transakcji – zarówno przed wybuchem pandemii COVID-19, jak i w trakcie oddziaływania jej wpływu, z zachowaniem zasady arm’s length.

Podsumowanie

Omówione obszary zawarte w projektowanym przez FCT dokumencie, a także wskazówki dotyczące postępowania przy identyfikacji wpływu pandemii COVID-19 na ceny transferowe, niewątpliwie stanowią znaczną pomoc dla wielu podatników. Z drugiej jednak strony obszerność dokumentu może zniechęcić niektórych przedsiębiorców do jego analizy. Aby więc maksymalnie ułatwić zapoznanie się z rekomendacjami FCT, w następnym wpisie przedstawię główne założenia dotyczące opisu wsparcia antykryzysowego w kontekście transakcji grupowych, wpływu pandemii na porozumienia cenowe (APA) oraz dokumentacji skutków pandemii i kwestii ciężaru dowodowego.