Kto może wystąpić z wnioskiem o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia?

Michał SZCZECH
Tax Consultant w RSM Poland

Wskutek wprowadzonych zmian w zakresie podatku u źródła, już od 1 lipca br., polskie firmy wypłacające zagranicznemu kontrahentowi odsetki, dywidendy, czy też należności licencyjne, przekraczające rocznie kwotę 2.000.000 zł będą zobowiązane do poboru podatku u źródła według stawki przewidzianej w ustawie o PIT albo o CIT.

Zastosowanie zwolnienia z podatku u źródła na podstawie zaimplementowanych postanowień Dyrektywy Parent-Subsidiary oraz Royalties-Interest będzie możliwe jedynie w dwóch sytuacjach.

Sytuacja 1

W pierwszym przypadku, kierownik jednostki (np. wszyscy członkowie zarządu spółki akcyjnej) zobowiązany będzie do złożenia specjalnego oświadczenia, potwierdzającego, że „nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku”. Oświadczenie takie składane będzie każdorazowo najpóźniej w dniu dokonania wypłaty, jedynie w przypadku płatności cyklicznych ustawodawca przewidział możliwość składania oświadczeń kwartalnie.

Sytuacja 2

Zbytni formalizm pierwszego rozwiązania eliminować miała druga możliwość, a mianowicie opinia o stosowaniu zwolnienia. Opinia wydawana będzie przez organ podatkowy właściwy do opodatkowania osób zagranicznych na okres do 36 miesięcy. Na odmowę wydania opinii wnioskodawcy przysługiwać będzie skarga do sądu administracyjnego.

Niestety, jak zwykle w prawie podatkowym diabeł tkwi w szczegółach. O ile warunki wydania opinii zostały określone w sposób precyzyjny, o tyle nie ma do końca pewności, kto może wystąpić z wnioskiem o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia.

W tym zakresie ustawodawca postanowił odwołać się do regulacji dotyczącej postępowania w sprawie zwrotu zapłaconego podatku u źródła. Niestety, takie rozwiązanie skomplikuje sytuację kiedy z wnioskiem wystąpić będzie zamierzał płatnik (a więc polska firma wypłacająca należności za granicę). W tym przypadku ustawa stanowi, że płatnik może wystąpić z wnioskiem, o ile „wpłacił podatek z własnych środków i poniósł ciężar ekonomiczny podatku”. Rozwiązanie takie jest jak najbardziej prawidłowe w przypadku, gdy procedura dotyczyć ma zwrotu wpłaconego podatku, natomiast kompletnie nie znajduje zastosowania w zakresie opinii o stosowaniu zwolnienia, która, jak wskazano powyżej, wydawana jest „na przyszłość”.

Przykład

Spółka w lipcu 2019 roku wystąpi z wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej w zakresie wypłaty odsetek do spółki matki z siedzibą w Niemczech, planowanej na grudzień 2019 roku. Wypłata ma przekraczać kwotę 2 mln zł. Spółka we wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej przedstawi dowody wskazujące, że przesłanki do zastosowania zwolnienia zostały spełnione. Organ podatkowy, w ustawowym terminie 6 miesięcy będzie mógł odmówić wydania opinii, ponieważ wnioskodawca nie był uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem - na moment jego złożenia płatnik nie wpłacił podatku (nie poniósł ekonomicznego ciężaru podatku). W rezultacie, Spółka będzie zobowiązana do poboru podatku u źródła według stawki 20%, bądź też wszyscy członkowie zarządu Spółki będą musieli złożyć stosowne oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej skarbowej.

Niestety, nie można wykluczyć ryzyka, że organy podatkowe będą próbowały ograniczać liczbę podatników mogących wnioskować o opinię zabezpieczającą. Z drugiej strony jednak, lektura uzasadnienia ustawy nowelizującej nie wskazuje, by taka była intencja autorów projektu ustawy. Wydaje się więc, że dla organu podatkowego wystarczające powinny być jedynie postanowienia umowy, uprawniające płatnika do potrącenia podatku, bądź też zobowiązujące do zastosowania mechanizmu ubruttowienia i wpłacenia podatku u źródła z własnych środków.

Warto więc już dziś zweryfikować treść obowiązujących umów z kontrahentami zagranicznymi i w razie potrzeby wprowadzić zapisy wskazujące, która ze stron ponosi ciężar ekonomiczny podatku u źródła.