Zmiany w podatku od nieruchomości – zachowanie statusu quo czy rewolucja?

W artykule odpowiadamy na pytania:

• Jak nowa definicja budowli wpływa na obowiązek płacenia podatku od nieruchomości?
• Jak zmieni się sposób opodatkowania urządzeń elektroenergetycznych?
• Które elementy nowych przepisów regulujących opodatkowanie nieruchomości budzą największe kontrowersje?

W ostatnim wpisie informowaliśmy o ogłoszonym przez polskie Ministerstwo Finansów projekcie nowych przepisów regulujących opodatkowanie nieruchomości. Najważniejszą (choć nie jedyną) z zaproponowanych zmian jest aktualizacja dwóch definicji – budynku i budowli – których nowe brzmienie może przełożyć się na wyższe obciążenia dla podatników. Czy nowe przepisy, zgodnie z zapowiedziami, faktycznie stanowią tylko strukturyzację dotychczasowych zasad, czy też skrycie wprowadzają rewolucję w podatku od nieruchomości?

Nowe definicje budynku i budowli

Przypomnijmy: nowe zaproponowane przez MF definicje są autonomiczne i nie zawierają odniesień do innych ustaw, jednak opierają się na dorobku wypracowanym przez Prawo budowlane. 

Definicja budynku

W projekcie ustawy o zmianach w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, budynek zdefiniowano jako obiekt, który wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem:

• został wykonany z użyciem wyrobów budowlanych, 
• jest trwale związany z gruntem, 
• został wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, oraz 
• posiada fundamenty i dach.

Definicja budowli

Zgodnie z nową definicją zaproponowaną przez polskie MF, budowlami są obiekty wskazane w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (jest to lista 28 obiektów stanowiących różne rodzaje budowli) wraz z ich instalacjami i urządzeniami (jeżeli stanowią one wraz z tym obiektem całość techniczno-użytkową). Co jednak ważne, pod definicję budowli kwalifikują się także: 

• części budowlane urządzeń, które nie stanowią części budowli, 
• części budowlane elektrowni wiatrowych i elektrowni jądrowych, 
• fundamenty pod maszyny oraz urządzenia, które są odrębne pod względem technicznym od tych maszyn i urządzeń, oraz 
• przyłącza do obiektu budowlanego, które wykonane zostały z użyciem wyrobów budowlanych.

Ministerstwo Finansów zapowiadało, że wprowadzając nowe definicje budynku i budowli chce zachować fiskalny status quo, jednak już w tym momencie projekt nowych przepisów wzbudza wiele emocji i wiele wskazuje na to, że zmiany przełożą się na liczne wątpliwości interpretacyjne i ewentualne spory podatników z organami podatkowymi.

Wątpliwości wynikające z projektu nowych przepisów: czy czeka nas wzrost podatków? 

Czym jest „całość techniczno-użytkowa” budowli?

Pierwszym problemem nowych przepisów, mogącym istotnie zwiększyć obciążenia podatników, jest odwołanie się w definicji do pojęcia całości techniczno-użytkowej. Uwzględnienie go może znacznie rozszerzyć zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości, jako że wówczas podatek będzie naliczony nie tylko od wartości budowli samej w sobie, ale także od wartości instalacji i urządzeń z nią powiązanych, które łącznie służą realizacji określonego celu gospodarczego. Ryzykiem, jakie pojawia się przy takim rozumieniu całości techniczno-użytkowej, jest niemal nieograniczony katalog urządzeń powiązanych funkcjonalnie z budowlą, jaki będzie mógł podlegać opodatkowaniu.

Czy będziemy musieli zapłacić podatek od nieruchomości za transformatory? 

Dotychczas, co do zasady, urządzenia elektroenergetyczne (takie jak np. transformatory czy rozdzielnie) nie podlegały opodatkowaniu. W związku z tym, że nowe przepisy odwołują się do pojęcia całości techniczno-użytkowej, może się to jednak zmienić. W uzasadnieniu do projektu wskazano bowiem, że transformatory, urządzenia rozdzielcze oraz baterie akumulatorów mogą stanowić wraz z siecią elektroenergetyczną realizującą określony cel całość techniczno-użytkową i tym samym podlegać opodatkowaniu.

Czy elektrownie fotowoltaiczne będą musiały zapłacić znacznie wyższy podatek?

Ustawodawca wskazał w projekcie przepisów, że budowlą będą także części budowlane elektrowni wiatrowych i elektrowni jądrowych. Zabrakło natomiast informacji na temat sposobu traktowania elektrowni fotowoltaicznych. Na ten moment stanowi to poważny problem dla rozwoju branży fotowoltaicznej, gdyż przy takim brzmieniu przepisów organy podatkowe będą mogły dążyć do opodatkowania elektrowni fotowoltaicznych w całości, a nie w odniesieniu tylko do jej części budowlanych. Nic zatem dziwnego, że przedstawiciele tej branży licznie zgłaszają zastrzeżenia w tym zakresie. 

Jak użycie wyrobów budowlanych jako cechy budowli rozszerzy zakres obiektów objętych podatkiem?

Jedną z cech obiektu pozwalających na zakwalifikowanie go jako budowli ma być (w przeciwieństwie do dotychczasowej przesłanki – wzniesienia w procesie budowlanym) wykonanie go z użyciem wyrobów budowlanych. I warto tu zaznaczyć, że w samym projekcie zabrakło definicji „wyrobów budowlanych”, a „wykonanie” jest pojęciem znacząco szerszym od wcześniej obowiązującego „wzniesienia”. 

Zmiana ta oznacza więc, że możliwe będzie opodatkowanie urządzeń w pełni prefabrykowanych, których wykonanie nie wiąże się z pracami budowlanym w żadnej fazie procesu, a co za tym także idzie – objęcie podatkiem obiektów, które zostały w całości wykonane poza miejscem docelowej lokalizacji.

Dlaczego warto sprawdzić rozszerzony katalog budowli? 

W wymieniającym rodzaje budowli załączniku nr 4 do projektu ustaw znalazły się także pozycje, które dotąd, w pewnych okolicznościach, były nieopodatkowywane – np. przykrycia namiotowe. Oznacza to, że podatnicy powinni jeszcze raz przeanalizować, czy należące do nich obiekty, które dotychczas nie podlegały opodatkowaniu, nie będą stanowić budowli po wejściu w życie nowych przepisów. 

Jak interpretować „trwały związek z gruntem”?

Projekt ustawy wprowadza także definicję trwałego związania obiektu z gruntem, która mówi, że jest to takie związanie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce. Jak można zauważyć, jest to szeroka definicja, która może doprowadzić do opodatkowania obiektów lub urządzeń technicznych, których masywność sprawia, że opierają się siłom natury, mimo że do ich przeniesienia nie są konieczne żadne prace budowlane.

Czy to już czas by zacząć szukać doradcy podatkowego specjalizującego się w podatku od nieruchomości?

Jak widać, projekt nowych przepisów może znacząco zmienić dotychczasowe zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości i zwiększyć liczbę sporów podatników z organami. Aktualnie projekt ustawy znajduje się nadal w fazie opiniowania, co daje jeszcze możliwość zmiany kontrowersyjnych lub nieprecyzyjnych przepisów.

Będziemy informować na bieżąco o wszelkich (korzystnych lub nie) zmianach.

Jednocześnie rekomendujemy już teraz przyjrzenie się temu, jak proponowane zmiany mogą wpłynąć na Państwa rozliczenia. W przypadku jakichkolwiek pytań lub potrzeby omówienia tematu, gorąco zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.