Globalna mobilność i rozliczenia dochodów zagranicznych w Polsce – o czym należy pamiętać?

Czas czytania: 3 minuty.

Globalna mobilność pracowników otwiera nowe szanse na rynku pracy, ale jest też pewnym wyzwaniem dla pracodawcy. Tradycyjne modele zatrudnienia ustępują miejsca innowacyjnym rozwiązaniom. Nowe formy globalnej mobilności na rynku pracy związane są przede wszystkim z rozwojem technologii, zaś rozwój technologii i elastyczne modele współpracy kreują zupełnie nowe możliwości – i nowe wyzwania.

Pojawiają się różne konfiguracje świadczenia pracy na odległość: praca dla zagranicznego pracodawcy w Polsce, praca dla polskiej spółki z zagranicy, oddelegowanie wirtualne, workation… każdy z tych rodzajów mobilności zawiera w sobie przynajmniej jeden element transgraniczny, który może determinować szereg obowiązków pracownika i pracodawcy. Przed podjęciem decyzji warto zweryfikować jej potencjalne skutki, zwłaszcza w obszarze należności podatkowych. 

Poniżej prezentujemy krótkie zestawienie wytycznych dla osób fizycznych oraz osób prawnych. 

Rozliczenie podatku z zagranicy – podatek dochodowy od osób fizycznych 

Skutki wykonywania pracy za granicą uzależnione są przede wszystkim od rezydencji podatkowej pracownika.

Rezydencję podatkową danej osoby należy ocenić z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa oraz wszystkich elementów danego stanu faktycznego (np. miejsca zamieszkania, miejsca faktycznego wykonywania pracy, miejsca zamieszkania najbliższej rodziny, centrum interesów życiowych itd.). Każde powiązanie pracownika z danym państwem oznacza hipotetyczną możliwość posiadania w nim rezydencji podatkowej.

W przypadku, gdy zatrudnienie pracownika zawiera w sobie jakikolwiek element transgraniczny, to wpływ na określenie jego sytuacji podatkowej będą mieć przepisy co najmniej dwóch państw, z którymi wykazuje on powiązanie. Zatem, oprócz przepisów krajowych, kluczowym aktem prawnym będzie międzynarodowa umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawarta przez dane państwa. Może się jednak zdarzyć, że pomiędzy określonymi krajami nie zawarto takiej umowy. Oznacza to brak przepisów dotyczących unikania podwójnego opodatkowania, a w konsekwencji – wzrost ryzyka równoczesnego opodatkowania dochodów w obu krajach. 

Podatek dochodowy od osób prawnych

Pracodawca powinien dodatkowo monitorować ryzyko powstania zakładu podatkowego (ang. PE – permanent establishment) w kraju wykonywania pracy przez pracownika. Powstanie zakładu podatkowego w innym państwie może wywołać ten skutek, że pracodawca będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w tym innym państwie.

Ryzyko powstania zakładu będzie zależne przede wszystkim od rodzaju i charakteru pracy, jaką wykonuje pracownik, ale również od innych okoliczności – takich jak np. posiadanie odpowiedniego lokum dla realizacji działalności gospodarczej pracodawcy w danym kraju. 

Z powodów wymienionych powyżej, wyzwaniem jest sformułowanie uniwersalnych wskazówek dla wszystkich podatników osiągających dochody zza granicy. Należy bowiem wziąć pod uwagę wiele zmiennych i powiązań pomiędzy nimi. Dlatego też warto omówić swoją sytuację z doświadczonym doradcą, aby wybrać rozwiązanie najbardziej korzystne podatkowo.

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne

Podejmując pracę za granicą warto również sprawdzić, której jurysdykcji w zakresie ubezpieczenia społecznego będzie podlegał pracownik. Decydujące są tu przede wszystkim akty prawa międzynarodowego. Praca za granicą wymaga ponadto weryfikacji przepisów w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, w szczególności tego, jaki podmiot będzie finansowo odpowiedzialny za potencjalny uszczerbek na zdrowiu pracownika, wynikający z wykonywania pracy za granicą. 

Należy nadmienić, że, powstanie obowiązku ubezpieczeniowego w innym państwie może wiązać się dla pracodawcy z dodatkowymi zobowiązaniami – np. z obowiązkiem rejestracji pracodawcy jako płatnika składek w zagranicznym systemie i wszelkich konsekwencji z tym związanych. 

Pozostałe przepisy przydatne przy rozliczeniu dochodów z zagranicy w Polsce – prawo pracy i przepisy administracyjne

Wykonywanie pracy za granicą wymaga spełnienia określonych wymogów nałożonych przez przepisy administracyjne. W celu świadczenia pracy za granicą, pracownik może być zobligowany do rejestracji czy meldunku oraz uzyskania odpowiednich dokumentów, takich jak zezwolenie na pobyt, zezwolenie na pracę czy wiza pracownicza. Wiąże się to również ze spełnieniem szeregu wymogów stawianych przez prawo pracy państwa pobytu, w szczególności takich elementów jak przepisy BHP, płaca minimalna, okresy wypoczynku.

Globalna mobilność pracowników związana jest z wieloma ryzykami po stronie pracownika oraz pracodawcy i podmioty decydujące się na taką formę pracy powinny być tego świadome. Zidentyfikowanie konkretnych ryzyk w tym zakresie będzie możliwe z pomocą doświadczonego doradcy podatkowego. Nasz zespół specjalistów chętnie pomoże ustalić najkorzystniejsze rozwiązanie, dostosowane do Państwa indywidualnych potrzeb.