Linkedin
Twitter
Facebook
Email
more
Z artykułu dowiesz się:
- Co jest wyłączone z kosztów uzyskania przychodów w ramach CIT?
- Czy kary umowne są wydatkami związanymi z działalnością gospodarczą?
Możliwość zaliczania kar umownych w koszty podatkowe od wielu lat stanowi kość niezgody między fiskusem a podatnikami. Zdaniem skarbówki kar wynikających z umów nie można zaliczać do kosztów podatkowych, ponieważ nie spełniają one podstawowego kryterium – nie służą pozyskiwaniu przychodów ani zabezpieczaniu źródła przychodów. Podatnicy uważają natomiast, że brak zapłaty kary umownej prowadziłby do poniesienia lub zwiększenia straty – co oznacza, że ma ona wyraźny związek z osiąganymi przychodami. Kto ma rację i dlaczego?
Istota sporu o kary umowne
W „zwykłym” CIT do kosztów podatkowych nie można zaliczać kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Ustawodawca wprost wyłączył ten rodzaj kar i odszkodowań z kosztów uzyskania przychodów. Podatnicy dowodzą zatem, że pozostałe kary – skoro nie zostały uwzględnione przez ustawodawcę – mogą zostać zaliczone w podatkowe koszty.
W CIT estońskim opodatkowaniu podlega dochód odpowiadający m.in. wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. I to właśnie związek wydatku poniesionego na zapłatę kary umownej z działalnością gospodarczą stał się zarzewiem sporu między podatnikiem, a fiskusem.
Doradztwo podatkowe w RSM Poland
Kary umowne w estońskim CIT
Z wnioskiem o interpretację dotyczącą kar umownych w estońskim CIT zwróciła się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej spółka zajmująca się pozyskiwaniem gruntów i ich sprzedażą na cele komercyjne.
Zdarza się, że – z powodu opóźnień lub uchybień w realizacji zamówień – wspomniana spółka płaci kontrahentom i klientom kary umowne. Kary te nakładane są m.in. z powodu niedotrzymania terminu umowy z dostawcą energii elektrycznej, sprzedaży gruntu osobie trzeciej czy też opóźnień w realizacji usług.
Zdaniem spółki płacone przez nią kary są wydatkami związanymi z działalnością gospodarczą. To, że w klasycznym CIT tego rodzaju kary zostały wyłączone przez ustawodawcę z podatkowych kosztów nie oznacza, że podlegają opodatkowaniu CIT estońskim. Dyrektor KIS nie zgodził się ze stanowiskiem spółki: argumentował, że wydatki poniesione na zapłatę kar umownych należy traktować jako koszty poboczne – czyli takie, które nie służą realizacji zysków, a mają charakter sankcyjny i wynikają z nieprawidłowych działań, więc jako takie nie mogą być uznane za wydatki związane z działalnością gospodarczą.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, w wyroku z 25 stycznia 2024 r. (sygn. akt I SA/Po 632/23), przychylił się do zdania spółki. Zdaniem sądu pojęcie kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodu nie jest tożsame z pojęciem wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Sąd podkreślił, że, w sprawie będącej przedmiotem sporu, koszty ponoszone przez spółkę na zapłatę kar umownych są wydatkami związanymi z działalnością gospodarczą i jako takie nie podlegają opodatkowaniu estońskim ryczałtem.
Czy (i jak) kary umowne wpływają na opodatkowanie w estońskim CIT?
Jak pokazuje opisany powyżej przykład, fiskus prezentuje bardzo restrykcyjne podejście w kwestii kar umownych, jednak podatnikom opłaca się bronić swojej opinii i dochodzić swoich praw przed sądami. Posiłkując się korzystnymi wyrokami w sprawie estońskiego CIT powinniśmy jednak pamiętać, że każdy przypadek powinien być analizowany indywidualnie, ponieważ o związku wydatku z działalnością gospodarczą często decydują niuanse. Osiągnięcie zamierzonego rezultatu może więc wymagać zaangażowania doświadczonych doradców podatkowych, ale wysokość płaconych kar umownych jest często na tyle znacząca, że zdecydowanie warto zdecydować się na taki krok i podjąć rękawicę w sporze z fiskusem.
