Zatrudnienie cudzoziemców w Polsce (cz. 4). Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi

Anna JELIŃSKA
Tax Consultant w RSM Poland

Jak już wspomnieliśmy w poprzednim artykule, cudzoziemiec starający się o wizę w celu wykonywania pracy zamiast zezwolenia na pracę może przedłożyć pisemne oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy wpisane do ewidencji urzędu pracy.

Zatrudnienie obcokrajowca na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy jest procedurą uproszczoną, zwaną również „procedurą oświadczeniową”. Mogą z niej skorzystać obywatele tylko 6 państw: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji oraz Ukrainy po spełnieniu poniższych warunków:

• okres zatrudnienia nie może być dłuższy niż 6 m-cy w ciągu kolejnych 12 miesięcy niezależnie od liczby podmiotów powierzających wykonanie pracy;
• prace, które będzie wykonywał cudzoziemiec nie dotyczą prac sezonowych;
• pracodawca przed rozpoczęciem pracy złoży w powiatowym urzędzie pracy pisemne oświadczenie wraz z dowodem potwierdzającym dokonanie opłaty;
• powiatowy urząd pracy – przed rozpoczęciem pracy – wpisze oświadczenie o powierzeniu wykonania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

Powiatowy urząd pracy – właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu podmiotu powierzającego wykonanie pracy cudzoziemcowi – co do zasady, w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania oświadczenia dokonuje wpisu do ewidencji oświadczeń. Dowodem potwierdzającym dokonanie wpisu jest oryginalne oświadczenie wraz z pieczątką urzędową, które pracodawca zobowiązany jest przekazać cudzoziemcowi. Starosta w określonych w przepisach przypadkach może wydać decyzję o odmowie wpisania oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Od tej decyzji przysługuje odwołanie do właściwego ministra do spraw pracy.

Warunkiem wykonywania pracy w ramach procedury uproszczonej jest posiadanie przez obcokrajowca wpisanego do ewidencji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy oraz dokumentu potwierdzającego tytuł pobytowy w Polsce, który uprawnia go do wykonywania pracy.

Cudzoziemiec w trakcie wykonywania pracy na podstawie oświadczenia może zmienić pracodawcę. Należy jednak pamietać, że nowy pracodawca musi dla niego uzyskać nowy dokument dopuszczający go do rynku pracy, gdyż może on wykonywać pracę wyłącznie na rzecz wskazanego w oświadczeniu pracodawcy.

Obowiązki pracodawcy

Pracododawca po otrzymaniu oświadczenia wpisanego do ewidencji  zobowiązany jest do:

• przekazania oryginału cudzoziemcowi;
• pisemnego poinformowania powiatowego urzędu pracy o podjęciu pracy przez cudzoziemca najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy lub o jej niepodjęciu w terminie 7 dni od dnia planowanego rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji  oświadczeń;
• zawarcia z cudzoziemcem umowy przetłumaczonej na język dla niego zrozumiały;
• przestrzegania wszystkich obowiązków wynikających z powierzenia pracy, takich samych, jak w przypadku polskich pracowników.

Za niedopełnienie powyższych obowiązków grożą określone w przepisach sankcje.

Jeżeli pracodawca nie dopełni obowiązku poinformowania starosty o podjęciu lub niepodjęciu pracy od dnia wskazanego w oświadczeniu, wówczas uznaje się, że praca jest wykonywana od dnia określonego
w oświadczeniu (jeśli z okoliczności nie wynika, że cudzoziemiec rozpoczął pracę w innym terminie). Zaleca się również informowanie urzędu pracy o wcześniejszym niż wskazany w oświadczeniu terminie zakończenia pracy. Informacja ta może zostać przekazana zarówno przez podmiot powierzający wykonanie pracy jak i samego cudzoziemca.

Pracodawca, który zatrudnia cudzoziemca przez okres dłuższy niż 3 miesiące na podstawie oświadczenia, może złożyć do wojewody wniosek o wydanie zezwolenia na pracę. To samo uprawnienie przysługuje cudzoziemcowi – wnioskuje on w takim przypadku o wydanie zezwolenia na pobyt i pracę pod warunkiem, że pracodawca zatrudni go na umowę o pracę na tym samym stanowisku oraz na warunkach nie gorszych,  niż określone w oświadczeniu wpisanym do ewidencji oświadczeń. W takim przypadku obcokrajowiec będzie mógł legalnie wykonywać pracę na rzecz wskazanego w oświadczeniu pracodawcy w okresie oczekiwania na decyzję. Rozwiązanie to jest szczególnie istotne w okresie, w którym cudzoziemiec nie będzie mógł już pracować na podstawie oświadczenia, a zezwolenie na pracę nie zostało jeszcze wydane. Jednak, aby móc skorzystać z tej procedury, praca na rzecz ww. pracodawcy przed złożeniem wniosku musi być wykonywana na podstawie umowy o pracę.

O wpis nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji nie musi występować pracodawca, jeżeli:

• nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca stałego pobytu, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi;
• nastąpiło przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
• nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
• podmiot powierzający wykonywanie pracy i cudzoziemc zawarli umowę o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej;
• cudzoziemiec jest pracownikiem agencji pracy tymczasowej i zostaje skierowany do  pracy w innym miejscu (u innego pracodawcy użytkownika),  jeśli nie zmieniły się pozostałe warunki pracy.

W poprzednich wpisach na blogu dowiedzieliśmy się, jak zatrudnić obcokrajowca w Polsce. Gdy umowa jest już zawarta, a praca wykonywana, na pracodawcy mogą ciążyć określone obowiązki – zarówno podatkowe, jak i ubezpieczeniowe, o których więcej będą mogli Państwo przeczytać w następnych częściach naszego bloga.