Kiedy nie trzeba mieć dokumentacji cen transferowych?

Czas czytania: 3 minuty.

Koniec roku i pierwsze tygodnie nowego to dobry moment na rozpoczęcie wstępnej analizy obowiązków w zakresie cen transferowych za bieżący okres. Warto pamiętać, że nie dla wszystkich transakcji z podmiotami powiązanymi, konieczne jest sporządzenie dokumentacji cen transferowych, nawet po przekroczeniu progów dokumentacyjnych. W ostatnich latach ustawodawca złagodził nieco przepisy cen transferowych wprowadzając kilka zwolnień z tego obowiązku. W dzisiejszym artykule omówimy krótko najważniejsze z nich.

Dla jakich transakcji kontrolowanych nie trzeba w ogóle przygotowywać dokumentacji?

Są pewne rodzaje transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi, które nie wymagają sporządzania dokumentacji, gdyż nie mają one charakteru gospodarczego. Wielu podatników zastanawiało się co to właściwie oznacza.

Z pomocą przyszło Ministerstwo Finansów, które w swojej interpretacji ogólnej z dnia 29 grudnia 2021 r. wyjaśniło, że charakteru gospodarczego nie mają np. wypłaty dywidendy, czy też dopłaty uregulowane w art. 177–179 Kodeksu Spółek Handlowych.

Kolejne, omawiane poniżej transakcje objęte są obowiązkiem raportowania, ale po spełnieniu określonych warunków mogą zostać z tego zwolnione.

Krajowe transakcje zwolnione są z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych

Zacznijmy od rozwiązania, które z dużym prawdopodobieństwem będzie dotyczyć najliczniejszej grupy polskich przedsiębiorców. Z obowiązku dokumentacyjnego są zwolnieni ci, którzy mają siedzibę w Polsce i dokonują transakcji z krajowymi podmiotami powiązanymi. Przy czym warto pamiętać, iż zwolnienie jest możliwe do zastosowania dopiero po spełnieniu przez każdą ze stron dodatkowych warunków takich, jak:

• brak podmiotowego zwolnienia z CIT na podstawie art. 6 UPDOP (dla jednostek budżetowych, jednostek samorządu terytorialnego czy fundacji rodzinnych),
• brak straty podatkowej w roku, w którym transakcje z krajowym podmiotem powiązanym były realizowane,
• brak zwolnienia z CIT przewidzianego dla Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz Polskiej Strefy Inwestycji.

Aby transakcje mogły być objęte zwolnieniem z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych podatnik powinien spełnić wszystkie z wymienionych powyżej warunków łącznie.

Należy podkreślić w tym miejscu, że zwolnieniem można objąć każdą transakcję krajową, bez względu na jej wartość, jeśli wymienione powyżej wytyczne są spełnione. Dlatego też rozsądnym jest, aby w pierwszej kolejności przeanalizować transakcje o dużym prawdopodobieństwie uzyskania zwolnienia krajowego. Kolejne, które omówimy, przewidziane w UPDOP odnoszą się już do ściśle określonych typów transakcji i w ich przypadku charakter podmiotów nie ma znaczenia.

Usługi o niskiej wartości dodanej są zwolnione z raportowania cen transferowych

Kolejny omawiany rodzaj zwolnienia z obowiązku przygotowywania dokumentacji cen transferowych dotyczy tzw. usług o niskiej wartości dodanej. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jest to zamknięty zbiór usług wymienionych w załączniku 6 do UPDOP. Zatem usługi mogą być objęte zwolnieniem, jeżeli znajdują się we wskazanym katalogu. Powinny również spełniać łącznie kilka dodatkowych warunków:

• muszą mieć charakter wspomagający działalność gospodarczą usługobiorcy,
• nie mogą stanowić głównego przedmiotu działalności grupy podmiotów powiązanych,
• ich wartość na rzecz podmiotów niepowiązanych nie może przekraczać 2% wartości tych usług na rzecz wszystkich podmiotów, powiązanych i niepowiązanych,
• nie mogą być dalej odsprzedawane, choć w tym przypadku jest dopuszczalnych kilka odstępstw od reguły.

Sposób kalkulacji ceny transferowej dla usług o niskiej wartości dodanej musi być oparty o metodę koszt plus lub metodę marży transakcyjnej netto. Jednocześnie, narzut na koszty nie może być większy niż 5% w przypadku nabycia usług lub mniejszy niż 5% w przypadku świadczenia usług. Ponadto, usługi te nie mogą być realizowane przez podmioty z rajów podatkowych.

Ostatnim, ale chyba najistotniejszym warunkiem jest konieczność posiadania przez usługobiorcę kalkulacji ustalonej ceny transferowej obejmującej rodzaj i wysokość kosztów świadczenia tych usług, zastosowanych kluczy alokacji oraz opisu tej transakcji, w tym analizy funkcji, aktywów i ryzyk. Jak można zauważyć, skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia wymaga od podatnika spełnienia restrykcyjnych kryteriów, a także zgromadzenia dużej ilości danych, które będzie musiał przedłożyć organom podatkowym w przypadku ewentualnej kontroli.

Zwolnienie dla wybranych transakcji finansowych

Transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi, takie jak pożyczki, kredyty czy emisje obligacji mogą być zwolnione z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych dla nich. Konieczne jest jednak spełnienie poniższych warunków:

1. Oprocentowanie takiej pożyczki musi być ustalone zgodnie z obwieszczeniem MF, które określa rodzaj bazowej stopy procentowej i wysokość marży. Obwieszczenie to jest zwyczajowo publikowane pod koniec roku na kolejny rok kalendarzowy.
2. Poza odsetkami nie mogą występować inne opłaty lub prowizje.
3. Pożyczka nie może być udzielona na okres dłuższy niż 5 lat.
4. Łączny poziom zobowiązań lub należności podatnika z tytułu pożyczek z podmiotami powiązanymi nie może być większy niż 20 mln zł. Należy podkreślić, że limit ten odnosi się do wszystkich pożyczek z podmiotami powiązanymi.
5. Pożyczka nie może być udzielona przez podmiot z siedzibą w raju podatkowym.
    

Warto więc już na etapie planowania warunków współpracy dopilnować, aby zapisy umowy uwzględniały powyższe wymogi. Pozwoli to na oszczędność czasu i wydatków związanych ze sporządzeniem dokumentacji cen transferowych oraz redukcję ryzyka ewentualnej nierynkowości ceny.

Zwolnienie dla transakcji refaktur

Kolejnym rodzajem transakcji zwolnionych z obowiązku raportowania cen (oczywiście pod pewnymi warunkami) są refaktury. Są to transakcje polegające na rozliczeniu pomiędzy podmiotami powiązanymi wydatków poniesionych początkowo na rzecz podmiotu niepowiązanego. Transakcje takie:

• Nie mogą być rozliczane z doliczaną marżą bądź narzutem zysku i jednocześnie nie może powstawać wartość dodana w takiej transakcji.
• Transakcja refaktur nie może być powiązana z inną transakcją kontrolowaną.
• Rozliczenie pomiędzy podmiotami powiązanymi musi nastąpić bezzwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego.
• Podmiot powiązany nie może pochodzić z raju podatkowego.
• W przypadku rozliczeń z użyciem kluczy alokacji podatnik musi sporządzić kalkulację obejmującą informacje na temat wysokości i rodzaju kosztów, opis transakcji oraz uzasadnienia dot. wyboru kluczy alokacji.

Pomimo, że warunki zastosowania zwolnienia dla refaktur są stosunkowo proste, podatnicy chcący z niego skorzystać powinni mieć na uwadzę konieczność zabezpieczenia odpowiednich dokumentów potwierdzających spełnienie powyższych kryteriów.

Dlaczego warto skorzystać ze wsparcia doradcy analizując transakcje objęte obowiązkami w zakresie cen transferowych?

Jak widać, podatnicy mają do dyspozycji całkiem sporo opcji pozwalających im na skorzystanie ze zwolnienia z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych. Jednak, jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach. Ustawodawca bowiem jednocześnie określa liczne i czasami dość restrykcyjne warunki, które musi spełnić podatnik, aby móc z danego zwolnienia skorzystać. Dlatego też, już na etapie planowania transakcji warto rozważyć, czy któreś ze zwolnień można zastosować. Dobrze przemyslana polityka cen transferowych pozwoli na redukcję czasu i wydatków związanych z późniejszym przygotowaniem dokumentacji.

Należy jednocześnie pamiętać, że zastosowanie któregoś z tych rozwiązań nie oznacza braku konieczności złożenia informacji TPR-C, gdzie podatnicy powinni wykazać również zwolnione transakcje z podmiotami powiązanymi.