Pillar 2: podsumowanie zmian wprowadzonych przez polskie Ministerstwo Finansów

W artykule odpowiadamy na pytania:

• Czy zgodnie z dyrektywą Pillar 2 krajowy oddział stanowi odrębną jednostkę firmy? 
• Jaki może być koszt uzyskania opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego?

Prace nad implementacją nowych regulacji wdrażających przepisy Pillar 2 do polskiego systemu prawnego trwają w najlepsze. 9 sierpnia 2024 r. Ministerstwo Finansów opublikowało rozległy raport przedstawiający wyniki przeprowadzonych wcześniej konsultacji społecznych, propozycje zmian oraz stanowisko resortu wobec sugerowanych poprawek. Co dokładnie się zmieni, jak będzie działać top up tax w Polsce i czy MF jest skore do wprowadzania zmian w opublikowanym w kwietniu tego roku projekcie? 

Jak zmienią się przepisy regulujące wejście w życie globalnego podatku minimalnego w Polsce?

Na wstępie zaznaczmy, że większość zmian, które polskie Ministerstwo Finansów wprowadziło do dokumentu, związanych jest z uwzględnieniem przez ustawodawcę rozmaitych uwag redakcyjnych oraz poprawieniem błędów stylistycznych i literówek. Duża część zmian polega także na uzupełnieniu uzasadnienia do projektu ustawy poprzez dodanie do niego dodatkowych wyjaśnień lub definicji.

Ministerstwo Finansów uwzględniło jednakże kilka istotnych, zgłoszonych przez podatników, propozycji, które wpłyną na kształt projektu ustawy. Wśród tego typu najbardziej znaczących zmian można wymienić m.in. wprowadzenie uściślonej definicji jednostki składowej, uzupełnienie katalogu podatków kwalifikowanych, uwzględnienie podatku u źródła w alokacji podatków kwalifikowanych i przyjęcie nowego sposobu podejścia do bezpiecznych przystani oraz wydawania opinii zabezpieczających w sprawie opodatkowania wyrównawczego.

Jak zatem decyzje MF wpłyną na grupy kapitałowe i metody kalkulacji podatku minimalnego? 

Doprecyzowanie definicji jednostki składowej

Ministerstwo Finansów zdecydowało, że krajowy oddział firmy nie powinien stanowić odrębnej jednostki, ponieważ nie można na gruncie Dyrektywy Pillar 2 uznać, że sporządzane przez oddział sprawozdanie jest odrębne od sprawozdania jednostki macierzystej. Z perspektywy polskiej jednostki macierzystej krajowy oddział nie spełnia także definicji stałego zakładu, który stanowi odrębną jednostkę składową.

Katalog podatków kwalifikowanych

W projekcie polskiej ustawy MF zawarło otwarty katalog podatków kwalifikowanych (art. 78 i 79), który został uzupełniony także w uzasadnieniu do projektu ustawy. Ustawodawca jako podatki kwalifikowane wymienia w szczególności następujące wskazane w ustawie o CIT podatki:

• CIT pobierany na zasadach ogólnych – art. 18,
• podatek u źródła (WHT) – art. 21 i 22,
• podatek od dochodu ze zbycia walut wirtualnych – art. 22d,
• podatek od zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC) – art. 24a,
• podatek od przerzuconych dochodów – art. 24aa,
• podatek dochodowy od przychodów z budynków – art. 24b,
• podatek minimalny – art. 24ca,
• podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP BOX) – art. 24d,
• podatek od dochodów od niezrealizowanych zysków (exit tax) – art. 24f.

W uzasadnieniu do projektu ustawy wdrażającej globalny podatek minimalny polski ustawodawca wskazał również przykłady podatków nieuznawanych za kwalifikowane:

• PIT,
• podatek od nieruchomości,
• podatek od sprzedaży detalicznej,
• podatek od niektórych instytucji finansowych.

Alokacja podatków kwalifikowanych

MF uwzględniło podatek u źródła (WHT) jako podatek kwalifikowany, brany pod uwagę przy obliczaniu efektywnej stawki podatkowej w ramach QDMTT (co jest zgodne z wytycznymi administracyjnymi OECD z lipca 2023 r.). 

Zgodnie z art. 93 pkt 5 projektu ustawy, podatki kwalifikowane od dochodów wypłacanych udziałowcom (z tyt. udziałów własnościowych, dywidend, lub innych podobnych wypłat), są alokowane w wypłacającej je jednostce składowej. 

Wymienione wypłaty obejmują podatek u źródła oraz podatki na zasadzie netto poniesione przez jednostki będące bezpośrednim właścicielem jednostki składowej.

Bezpieczne przystanie i 5-letnie zwolnienie dla grup krajowych

Polski ustawodawca wprowadził także zmianę do art. 129 projektu ustawy. W swoim nowym kształcie wskazuje on, że omawiane w nim 5-letnie zwolnienie obejmuje również krajowy podatek wyrównawczy dotyczący jednostek składowych grup, których jednostka dominująca najwyższego szczebla zlokalizowana jest na terytorium Polski. 

Oznacza to, że – po spełnieniu warunków wskazanych w art. 128 pkt 1-2 – grupa międzynarodowa z jednostką dominującą w Polsce nie będzie musiała obliczać zarówno globalnego podatku wyrównawczego, jak i krajowego podatku wyrównawczego.

Opinie w sprawie opodatkowania wyrównawczego

Ministerstwo Finansów zapowiedziało dodatkowo, że rozważa zmianę kwot należnych za wydanie opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego oraz opinii zabezpieczającej w sprawie opodatkowania wyrównawczego. 

Proponowane kwoty miałyby wynosić odpowiednio:

• do 15 tys. zł opłaty wstępnej i do 50 tys. zł opłaty głównej za opinię w sprawie opodatkowania wyrównawczego 
• do 65 tys. zł za opinię zabezpieczającą. 

Mimo, że nadal są to wysokie kwoty, to zmiana byłaby znaczna, ponieważ, według pierwotnych zapowiedzi, opłata wstępna miała wynosić do 25 tys. zł, a opłata główna do 75 tys. zł w przypadku opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego oraz 100 tys. zł w przypadku opinii zabezpieczającej.

Wejście w życie przepisów implementujących Pillar 2 i globalny podatek minimalny oznacza wiele zmian dla działających w Polsce firm

Omówione przez nas zmiany wprowadzone przez polskie MF są znaczące, ale należy zaznaczyć, że większość proponowanych w konsultacjach publicznych rozwiązań nie została uwzględniona, ponieważ ustawodawca uznał je za niezasadne lub stwierdził, że odnoszą się do materii, która wykracza poza wymagany zakres implementacji. 

Mimo wszystko – aby mieć pewność, że firma odpowiednio przygotowuje się do nadchodzących zmian – podatnicy powinni już teraz zapoznać się z najnowszą wersją projektu ustawy o globalnym opodatkowaniu wyrównawczym. W razie potrzeby szerszego omówienia tematu lub konsultacji, zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami.