Delegowanie Pracowników z Ukrainy do Polski a PIT i ZUS

Czas czytania: 4 minuty.

Karolina BARTKOWIAK
Junior Tax Manager w RSM Poland
 

Wielu ukraińskich pracodawców w związku z trwającą na terenie ich ojczyzny wojną, podjęło decyzję o delegowaniu swoich pracowników do wykonywania pracy na terytorium Polski. Ruch ten wywołuje jednak konkretne skutki na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz na gruncie ubezpieczeń społecznych. O czym musi pamiętać ukraiński przedsiębiorca zatrudniający pracowników przebywających w Polsce?

Pod pojęciem delegowania należy rozumieć skierowanie pracownika do wykonywania przez ograniczony okres obowiązków pracowniczych na terytorium innego państwa, aniżeli państwo, w którym dany pracownik zwyczajowo pracuje.

Delegowanie pracownika z Ukrainy do Polski – jak odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne

W zakresie prawa ubezpieczeń społecznych kluczowe znaczenie ma Umowa o zabezpieczeniu społecznym, zawarta 18 maja 2012 r. pomiędzy Polską a Ukrainą (zwana dalej: Umową). Z art. 6 tejże Umowy wynika ogólna reguła, zgodnie z którą pracownik co do zasady podlega ustawodawstwu ubezpieczeniowemu tego państwa, na którego terytorium wykonuje pracę.

Jednocześnie art. 7 ust. 1 Umowy przewiduje wyjątek:

Jeżeli pracodawca zarejestrowany na terytorium Ukrainy wyśle zatrudnioną przez siebie osobę do Polski (w celu wykonywania pracy na rachunek tego pracodawcy), wówczas osoba ta będzie podlegać ustawodawstwu Ukrainy – pod warunkiem, że przewidywany okres wykonywania pracy nie przekroczy 24 miesięcy. Jeżeli okres wykonywania pracy w Polsce przedłuży się ponad 24 miesiące, ustawodawstwo Ukrainy będzie nadal stosowane przez kolejny okres nieprzekraczający 36 miesięcy, pod warunkiem, że właściwe organy w Polsce udzielą na to zgody.

Oznacza to, że delegowanie pracownika z Ukrainy do wykonywania pracy na rzecz ukraińskiego pracodawcy na terytorium Polski nie powoduje automatycznie obowiązku odprowadzania przez przedsiębiorcę składek do polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli nie zostaną przekroczone terminy wskazane w polsko-ukraińskiej umowie o zabezpieczeniu społecznym, to prawem właściwym w zakresie ubezpieczeń społecznych w dalszym ciągu będzie prawo ukraińskie.

Kto i gdzie powinien odprowadzać podatek dochodowy PIT?

Dla oceny podatkowej na gruncie PIT punktem wyjścia są przepisy Konwencji zawartej 12 stycznia 1993 r. pomiędzy Polską a Ukrainą w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobieganiu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (dalej: UPO PL-UA).

Z art. 15 tejże Konwencji wynika, że jeżeli osoba mająca rezydencję podatkową jednego państwa (w tym przypadku Ukrainy) uzyskuje dochód z pracy najemnej wykonywanej w Polsce – wówczas co do zasady dochód ten podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Ukrainie, przy czym w celu ograniczenia ciężaru podatkowego stosuje się odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania (art. 24 UPO PL-UA).

Art. 15 ust. 2 UPO PL-UA przewiduje jednak wyjątek od tej zasady, z którego wynika, że podatek dochodowy w dalszym ciągu odprowadzany jest w państwie rezydencji podatkowej (Ukraina), jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

1. odbiorca wynagrodzenia przebywa w Polsce łącznie nie dłużej niż 183 dni w danym roku kalendarzowym oraz
2. wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę, który nie ma siedziby w Polsce oraz
3. koszt wynagrodzenia pracownika nie jest ponoszony przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Polsce.

Co z tego wynika? Jeśli dany pracownik zachowa – w myśl przepisów obowiązujących w Ukrainie – ukraińską rezydencję podatkową i jednocześnie spełnione zostaną warunki wskazane w Art. 15 ust. 2 UPO PL-UA, wówczas podatek dochodowy od osób fizycznych powinniśmy w dalszym ciągu odprowadzać w Ukrainie.

Z kolei brak spełnienia któregoś z ww. warunków (a więc np. przebywanie przez pracownika w Polsce przez okres dłuższy niż 183 dni w danym roku kalendarzowym) powoduje, że dochód uzyskany z pracy wykonywanej na terytorium Polski powinien być rozliczony zarówno w Polsce, jak i w Ukrainie (z uwzględnieniem właściwej metody unikania podwójnego opodatkowania).

Zgodnie z art. 44 ust. 3d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy w Polsce będzie wówczas sam pracownik.

Rozliczanie przez ukraińskich pracowników PIT i ZUS to wierzchołek góry lodowej

Biorąc pod uwagę złożoność tematu pragniemy zaznaczyć, że niniejsza publikacja nie wyczerpuje wszystkich zagadnień związanych z delegowaniem pracowników z Ukrainy do wykonywania pracy na terytorium Polski. Jeśli mają Państwo więcej pytań i chcieliby uzyskać indywidualną poradę – zapraszamy do kontaktu. Nasi księgowi oraz doradcy podatkowi chętnie pomogą odnaleźć się w gąszczu polskich przepisów.