Exit Tax – kogo dotyczy i czym jest podatek od wyjścia?

Czas czytania: 3 minuty.

Podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków, czyli tzw. Exit Tax, to podatek, który ma zastosowanie w sytuacji, gdy podatnik zmienia swoją rezydencję podatkową lub przenosi swój majątek poza Polskę. Jeśli więc w wyniku ruchów podatnika Polska traci prawo do „normalnego” opodatkowania danego majątku, w grę wchodzi właśnie podatek Exit Tax. 

Kogo i w jakich sytuacjach dotyczy podatek Exit Tax?

Zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne powinny brać pod uwagę ryzyko zapłaty podatku od wyjścia, czyli podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków. Odpowiednie, dość analogiczne regulacje, znajdziemy zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPDOF) jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: UPDOP).

Opodatkowaniu Exit Tax podlega przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku którego państwo traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku. Jednocześnie ten przenoszony składnik majątku musi pozostać własnością tego samego podmiotu. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy majątek jest przenoszony do zagranicznego zakładu podatnika. 

Druga sytuacja, w której Exit Tax znajdzie zastosowanie, to przeniesienie rezydencji podatkowej podatnika, który dotychczas podlegał w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W związku ze zmianą rezydencji podatkowej podatnika Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika.

Co istotne, w przypadku zmiany rezydencji podatkowej – w odniesieniu do majątku niezwiązanego z działalnością gospodarczą – opodatkowaniu Exit Tax podlegają tylko składniki majątku stanowiące: 

• ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, 
• udziały w spółce, akcje i inne papiery wartościowe, 
• pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych, 

o ile podatnik miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez łącznie co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej.

Zasady opodatkowania – co polskie przepisy dotyczące Exit Tax mówią o wysokości podatku oraz terminie płatności?

Podatek od dochodów z nierealizowanych zysków ma dwie stawki: 19% i 3%. Niższa stawka znajduje zastosowanie tylko w przypadku osób fizycznych i to w sytuacji, gdy wartość podatkowa składnika majątku nie jest ustalana. W praktyce znacznie częściej zastosowanie znajdzie wyższa stawka podatkowa.

Podstawę opodatkowania podatkiem Exit Tax stanowi dochód z niezrealizowanych zysków, czyli nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.

W przypadku osób fizycznych obowiązek w zakresie Exit Tax powstaje wówczas, gdy łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku wynosi co najmniej 4.000.000 zł. W przypadku małżonków posiadających wspólność majątkową małżeńską limit ten dotyczy łącznie obojga małżonków.

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych są obowiązani do składania do urzędów skarbowych deklaracji o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków do 7-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód z niezrealizowanych zysków. W tym samym terminie muszą oni też wpłacić należny podatek.

Osoby fizyczne mają obowiązek złożyć deklarację dotyczącą podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków do 7-go dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, w którym przekroczyły wspomniany wyżej limit 4.000.000 zł. Jeśli w kolejnych miesiącach w dalszym ciągu będą przemieszczać kolejne składniki majątku za granicę kraju, to także za te miesiące powinny składać kolejne deklaracje.

Warto zaznaczyć, że na mocy obecnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Finansów z 2 sierpnia 2023 r. podatek należny wynikający z miesięcznych deklaracji składanych za okresy rozliczeniowe od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2025 r. należy wpłacić do 31 grudnia 2025 r. Termin płatności Exit Tax dla osób fizycznych został zatem odsunięty. 

Rozporządzenie to wprowadza jednak pewien wyjątek. Jeśli podatnik utraci bądź utracił składnik majątku przed 1 grudnia 2025 r., wówczas zobowiązany jest wpłacić podatek do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata w całości lub części tego składnika majątku. Przez utratę składnika majątku rozumie się zbycie składnika majątku, realizację praw wynikających z praw pochodnych lub pochodnych instrumentów finansowych, lub inne zdarzenie, skutkujące utratą własności lub prawa do składnika majątku. Oznacza to, że w pewnych przypadkach również osoby fizyczne już teraz są zobowiązane do zapłaty Exit Tax.

Jeżeli mają Państwo wątpliwości, czy Exit Tax może dotyczyć również Państwa – zapraszamy do skorzystania z naszych usług. Nasi eksperci chętnie udzielą odpowiedzi na nurtujące Państwa pytania.