WHT: Obowiązek stosowania mechanizmu „pay and refund” a opinia o stosowaniu preferencji

Z artykułu dowiesz się

• Jak działa mechanizm „pay and refund”?
• Dlaczego warto złożyć wniosek o wydanie opinii o stosowaniu preferencji w zakresie podatku u źródła?
• Czy uzyskanie opinii o stosowaniu preferencji pozwala na stosowanie preferencji dla każdej płatności?

Od 1 stycznia 2022 r. płatnicy mają obowiązek stosowania mechanizmu „pay and refund”. Mechanizm ten ma zastosowanie, jeśli łączna kwota należności wypłacanych z tytułu źródeł pasywnych wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT (np. odsetki, należności licencyjne, dywidendy), podlegających podatkowi u źródła (WHT), przekroczyła łącznie w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności płatnika kwotę 2 000 000 zł, a wypłaty były dokonywane na rzecz tego samego podatnika – zagranicznego podmiotu powiązanego.

W takim przypadku płatnik ma obowiązek pobrać, według określonej w ustawie stawki, podatek od kwoty powyżej 2 000 000 zł. I musi to zrobić nawet jeśli ma wynikające z umowy przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) prawo do zastosowania niższej stawki podatku lub zwolnienia z WHT. 

Dopiero po spełnieniu tego obowiązku (i w przypadku posiadania niezbędnych dokumentów), płatnik może ubiegać się u organów podatkowych o zwrot nadpłaconego podatku. 

Rodzi to wiele komplikacji, więc wiele podmiotów szuka sposobów na korzystanie z przysługujących im ulg w mniej „okrężny” sposób.

Jak skorzystać z obniżonej stawki podatku bez stosowania mechanizmu „pay and refund”?

Jednym ze sposobów na uniknięcie obowiązku stosowania mechanizmu „pay and refund” jest złożenie wniosku o wydanie opinii o stosowaniu preferencji. Dokument ten stanowi pewnego rodzaju potwierdzenie prawa podatnika do zastosowania preferencji w podatku u źródła (w postaci zwolnienia lub obniżonej stawki wynikającej z UPO) i umożliwia korzystanie z tej preferencji bez konieczności stosowania mechanizmu „pay and refund”.

Co do zasady opinia ważna jest 36 miesięcy od jej wydania, chyba że w tym czasie istotnej zmianie ulegną okoliczności faktyczne, które mogą mieć wpływ na spełnienie warunków korzystania ze zwolnienia lub obniżonej stawki podatku.

Zwracamy jednak uwagę, że organy podatkowe zawężają zakres obowiązywania opinii jedynie do należności, które będą wypłacane na podstawie umów i dokumentów doręczonych organowi wraz z wnioskiem o wydanie opinii o stosowaniu preferencji. 

Takie podejście nie wynika z przepisów ustawy o CIT. Artykuł 26b ust. 1 ustawy o CIT, regulujący kwestie związane z opinią i jej wydawaniem, wskazuje, że organ podatkowy wydaje opinię w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia lub niższej stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli we wniosku wykazano spełnienie warunków do jej zastosowania. 

Przepis nie przewiduje natomiast wymogu przedstawienia dokumentu, na podstawie którego dokonywana jest wypłata.

Czy fiskus może żądać zapłaty podatku mimo posiadania opinii o stosowaniu preferencji? 

Podejście polskich organów podatkowych oznacza, że w przypadku zaciągania nowych pożyczek lub zawierania nowych umów licencyjnych, które siłą rzeczy nie mogły być przedstawione wraz z wnioskiem o wydanie opinii o stosowaniu preferencji, posiadana opinia może nie być wystarczająca, przez co płatnik będzie miał obowiązek zastosowania mechanizmu „pay and refund” w stosunku do tych wypłat. 

W naszej ocenie takie podejście organu podatkowego jest nieprawidłowe. Jeśli są Państwo zainteresowani złożeniem wniosku o opinię lub posiadają ją Państwo, ale np. zamierzają zawierać nowe umowy pożyczki, prosimy o kontakt w celu zabezpieczenia Państwa pozycji podatkowej.