JPK_VAT sposobem na obniżenie luki w podatku VAT

Sebastian GOSCHORSKI
Accounting & Payrol Partner w RSM Poland

W następstwie decyzji Ministerstwa Finansów (MF) o jak najszybszym obniżeniu luki w podatku VAT, został wprowadzony w życie nowy rodzaj raportowania – JPK_VAT oraz najnowsza technologia do sprawdzenia i analizowaniu danych.

MF  przenalizowało w 2018 roku ponad 4 miliardy faktur z plików JPK_VAT. Prawie 200 tysięcy z nich, obejmujących niemal 400 milionów podatku VAT zostało uznanych za podejrzane. Tylko pierwszym półroczu 2018 roku, w wyniku korekt deklaracji VAT po czynnościach sprawdzających, kwota podatku należnego wzrosła o ponad pół miliarda złotych. Biorąc pod uwagę,  że oprogramowanie w dalszym ciągu jest udoskonalane należy liczyć się z tym, że w 2019 roku system będzie jeszcze bardziej skuteczny. Każdorazowo po wykryciu rozbieżności wysyłana jest wiadomość mailowa z prośbą o weryfikację, a w przypadku stwierdzenia błędu – o skorygowanie deklaracji i ewentualnie pliku JPK_VAT. Informacja ta przychodzi w formie maila lub SMS-a. Dodatkowo, w dalszym ciągu rozważane jest nakładanie kary pieniężnej w wysokości 500 zł za każdą stwierdzoną nieprawidłowość.

Kilka słów o JPK_VAT

Jednolity Plik Kontrolny (JPK) składa się z dwóch elementów. Pierwszy z nich to JPK_VAT, czyli ewidencja zakupu i sprzedaży, obowiązkowo składany przez podatników VAT. Drugim elementem, składanym na żądanie organów podatkowych w formie elektronicznej, jest:

• JPK_KR – z danymi z ksiąg rachunkowych,
• JPK_WB – z danymi z wyciągów bankowych,
• JPK_MAG – z danymi z magazynów,
• JPK_FA – z danymi o fakturach VAT,
• JPK_PKPIR – z danymi z podatkowej księgi przychodów i rozchodów,
• JPK_EWP – z danymi z ewidencji przychodów.

Wprowadzenie JPK_VAT nakłada na przedsiębiorcę kolejny obowiązek względem administracji skarbowej. Obecnie czynny podatnik VAT musi złożyć zarówno JPK_VAT, jak również deklarację VAT-7 bądź VAT-7K. Należy pamiętać, że JPK_VAT musi być złożony raz w miesiącu, nawet jeśli podatnik rozlicza VAT w systemie kwartalnym. Dodatkowo, przedsiębiorstwa zaangażowane w transakcje wewnątrzwspólnotowe lub objęte procedurą odwrotnego obciążenia obowiązuje przekazywanie odpowiednio informacji VAT-UE lub VAT-27 za miesiące, w których dokonywano takich transakcji. W wyniku tego działania informacja jest dostarczana zarówno w formie deklaracji VAT, jak i JPK-VAT, a zatem w niektórych aspektach jest ona dublowana.

Limitacje JPK_VAT

Pomimo tego, że plik JPK_VAT zawiera informacje na temat transakcji zawartych w rejestrze VAT (w tym kwot naliczonych i należnych podatku VAT), nie może zastąpić w obecnej formie deklaracji VAT-7. Progress JPK-VAT jest konieczne ze względu na to, że nie zawiera w sobie tak kluczowych informacji, jak ta o wnioskowanej wysokości nadwyżki podatku naliczonego od należnego czy też ta dotycząca ulg na zakup kas rejestrujących.

Przyszłość JPK_VAT. Ewolucja w stronę JPK_VDEK

Z początkiem 2020 roku Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie kolejnych rozwiązań dotyczących deklaracji VAT oraz Jednolitego Pliku Kontrolnego. Będzie on zawierał dodatkowe dane, które z założenia mają ułatwić analizę i kontrolę podatku VAT przez administrację skarbową.  Dobrą informacją jest to, że nastąpi połączenie tych dwóch form raportowania i  pojawi się w ich miejsce nowa struktura JPK – JPK_VDEK, aczkolwiek wzrośnie też szczegółowość tej deklaracji. Tym samym znikną druki VAT-7, VAT-7K. Z założenia ma to pozytywnie wpłynąć na oszczędność czasu poprzez eliminację dublowania obowiązku przesyłania oraz weryfikowania danych. Z kolei administracja skarbowa będzie miała możliwość szybszej weryfikacji danych, co powinno pozwolić na przyśpieszenie dokonywania zwrotów. Negatywną stroną nowego rozwiązania jest jednak rezygnacja z kwartalnego rozliczania należności podatkowych, która uniemożliwi części firm możliwości swobodnego planowania przyszłych wydatków oraz inwestycji np. w środki trwałe.

W związku z tym musimy pamiętać, że komputery Ministerstwa Finansów w dalszym ciągu „uczą się”, a zatem należy też liczyć się ze wzrostem ilości zapytań wysyłanych bezpośrednio do podatników. Zapewne szczegółowość raportów będzie coraz większa, co ma pomóc w ściąganiu podatku oraz w walce z jego wyłudzeniami. Zasadniczą zmianą, o której warto wspomnieć jest to, że obecnie kontrole mogą być przeprowadzone z dużo większą szczegółowością, a wybór podmiotu, który ma jej podlegać będzie się opierać bardziej na danych analitycznych, których większa ilość pojawi się z pewnością po wakacjach, gdy nowe rozwiązanie będzie się zbliżać wielkim krokami.